Το (πεζό) ποίημα του Νικόλα

Σήμερα είχε πολύ κύμα στη θάλασσα. Οι περισσότεροι άνθρωποι κάθονταν στην παραλία, βλέποντάς το να σκάει με πάταγο και σαν να είχαν ξεχαστεί εκεί. Έλεγες «κάπου αλλού έχει πάει το μυαλό τους, αλλά κι από 'δω δεν γίνεται να φύγει, σαν να μην μπορεί να διαλέξει την επόμενη σκέψη του». Μόνο τα παιδιά ήταν εκεί με το μυαλό και το σώμα τους και κυλιούνταν στης άμμου τα αφρισμένα στρώματα γελώντας και φωνάζοντας πως «έρχεται το μεγάλο, έρχεται το μεγάλο», αλλά νομίζω πως οι μεγάλοι γι' αυτό στέκονταν αμήχανοι και κάπως θλιμμένοι σήμερα στην παραλία: γιατί το μεγάλο κύμα είναι βουβό, αργό και ύπουλο, δεν κάνει πάταγο, μόνο σε πνίγει με τα χρόνια.

***

ο πίνακας είναι του Γιάννη Γαΐτη

Το ποίημα του Γιώργου

Καμιά φορά κρύβομαι
Στον καθρέπτη του μπάνιου κρύβομαι
Κι όταν με ψάχνουν
Ξέρω πως δεν θα με βρουν
Κυρίως
Γιατί στον καθρέπτη κανείς
Ψάχνει τον εαυτό του
Κι όχι τους άλλους
Κι όπου δεν ψάχνεις κάποιον
Δεν τον βρίσκεις

Καμιά φορά κρύβομαι
Κι εμφανίζομαι ξαφνικά
Εκεί που οι διώκτες μου
Αναζητούν τον εαυτό τους
Κι εκείνοι τρομάζουν
Γιατί βρήκαν αυτόν που έψαχναν
Κι έχασαν αυτόν που με έψαχνε.

*

Ο πίνακας είναι του Caravaggio

Το ποίημα του Η. Χ.

 

Ξεσκονίζω

Τις απώλειες που θα 'ρθουν

Τα σχέδια που αναβλήθηκαν

(επ' αόριστον κι επ' ορισμένον)

Τα παλιά μου απογεύματα

Τους αναστεναγμούς της ηδονής

(της δικής μου και των άλλων)

Τα μαθητικά μου τετράδια

Τα διαμελισμένα ποιήματα

Τους σπόρους από καρπούζια που έφτυσα

Το σφύριγμα του πατέρα που μας καλεί να επιστρέψουμε

Το μηχανάκι που σκούριασε

Την καρυδιά που γέρασε

Την πόλη που άλλαξε

Τη σιωπή που δεν άλλαξε

Τους μέσα εαυτούς μου ξεσκονίζω

Κάτι τέτοιες ώρες καλοκαιρινές

Με ένα βρεγμένο πανί διώχνω τη σκόνη

Σαν να μην έχω τι άλλο

Παρά να καθαρίζω τα υπάρχοντα της ζωής μου (υπαρκτά μα κυρίως ανύπαρκτα)

Μια μαύρη γάτα ήρθε στην αυλή

Θα τη διώξω

Πριν έρθει η νύχτα

***

Ο πίνακας είναι του Νίκου Χουλιαρά

Το ποίημα του Dylan

Ένα μεγάλο δέντρο είναι η σιωπή
Απλώνει τα κλαδιά του
Στην αυλή μου
Απλώνει τα κλαδιά μου

Ένα πουλί είναι η σιωπή
Απλώνει τα φτερά του
Στην αυλή μου
Απλώνει τα φτερά μου

Εγώ είμαι η σιωπή
Απλώνω τις ρίζες μου
Στο αίμα
Απλώνω τις ρίζες μου

*ο πίνακας είναι του Τάσου Μαντζαβίνου

Ένα βιβλίο πεταμένο στο δρόμο

Έφτασε στα χέρια μου μέσω φίλων - βρέθηκε πεταμένο στο δρόμο, στα Εξάρχεια. Τυπώθηκε το 1851 στο Βελιγράδι, από το Knjažestva Srbskog Knigopečatni (Τυπογραφείο του Πριγκιπάτου της Σερβίας). Ο τίτλος του, μεταγραμματισμένος,: Javno Pravo: knjažestva srbie ( = Δημόσιο Δίκαιο: Πριγκιπάτο της Σερβίας).

Στη σελίδα τίτλου φέρει δύο σφραγίδες. Η μία αναφέρει "Cong, Miss. Sup. Dom. Constantinopolitane". Η δεύτερη σαφώς δηλώνει σε ποια βιβλιοθήκη κάποτε φιλοξενούνταν: "Bibliothèque de St - Benoit-Constantinople". O St - Benoit (Άγιος Βενέδικτος) είναι η παλαιότερη καθολική εκκλησία της Κωνσταντινούπολης (χτίστηκε το 1427), βρίσκεται στην περιοχή του Γαλατά και περιλαμβάνει και μοναστήρι. Το 1583 Ιησουίτες μοναχοί ίδρυσαν και ομώνυμο σχολείο, το οποίο μες στους αιώνες γνώρισε πολλές αλλαγές, καταστροφές και επανιδρύσεις.  Λειτουργεί σήμερα ως διάσημο ιδιωτικό σχολείο (Özel Saint Benoît Fransız Lisesi), αποτελώντας ένα από τα παλαιότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Τουρκίας.

Υποθέτω ότι το τεκμήριο κάποτε άνηκε στη βιβλιοθήκη του μοναστηριού - αν άνηκε στη βιβλιοθήκη του σχολείου θα έφερε κάποια σχετική ένδειξη στη σφραγίδα κι επιπλέον το θέμα του μάλλον ενδιέφερε αποκλειστικά ενήλικες. Φέρει δική του βιβλιοδεσία και ενδιάμεσα στις τυπωμένες σελίδες περιέχει δεμένες κενές σελίδες για σημειώσεις - σε αρκετές από αυτές όντως υπάρχουν χειρόγραφες σημειώσεις στα γαλλικά. Ούτε να φανταστώ μπορώ τα ταξίδια του μέσα στο χρόνο και τους τόπους, από χέρι σε χέρι, πώς και πότε έφυγε από τη βιβλιοθήκη που το φιλοξένησε, πώς έφτασε εκεί (και πότε), σε ποιες χώρες το κουβάλησαν οι ζωές των ανθρώπων. Και πώς επέζησε αυτά τα 173 χρόνια της ζωή του ενδιαφέροντας όσους ήθελαν να ξέρουν το δημόσιο δίκαιο του Πριγκιπάτου της Σερβίας, πριν δηλαδή η Σερβία αναγνωριστεί ως ανεξάρτητη, το 1878.

Ο προσκοπικός δρόμος προς την επιτυχία...

Την επιτυχία θα την βρεις αν αποκτήσεις την ευτυχία. Και την ευτυχία θα τη βρεις αν αποφύγεις του "Σκοπέλους" της ζωής, δηλαδή τα τυχερά παιχνίδια, το κρασί, τις γυναίκες και τους δημαγωγούς της πολιτικής και της αθεΐας. Αντίδοτα στους "Σκοπέλους" είναι αντίστοιχα οι ενδιαφέρουσες απασχολήσεις και η απόκτησις χρημάτων με την εργασία, η αυτοκυριαρχία, ο ιπποτισμός και η εξυπηρέτησις του θεού και του πλησίον.

Αυτά δεν τα λέω εγώ, αλλά ο Ρόμπερτ Στίβενσον Σμάιθ Μπέηντεν-Πάουελ, ιδρυτής (εκτός από βαρόνος) και του περιβόητου προσκοπισμού. Ο προσκοπισμός σου λέει είναι καλό πράγμα, γι' αυτό κι αντέχει στη χώρα μας δεκαετίες τώρα, αφού χιλιάδες γονείς έστελναν και στέλνουν τα παιδιά τους σε ημιστρατιωτικές ομάδες με ναζιστικό παρελθόν και αρχές βασισμένες στην πίστη στην πατρίδα, στο θεό και παλιότερα και στο βασιλέα.

Η αλήθεια είναι πως το πλέον σταθερό στοιχείο του προσκοπισμού ήταν πάντα ο αντικομμουνισμός, γι' αυτό και στο έργο του "Ο δρόμος προς την επιτυχία" ο Μπέηντεν-Πάουελ λέει πως ο κομμουνισμός είναι δημαγωγικός. Στην τραμπάλα του ιδρυτή του προσκοπισμού από τη μια πλευρά είναι ο εργάτης και από την άλλη ο εργοδότης. Όλα θα ήταν καλά σου λέει σε αυτό το σχήμα, αλλά πίσω από τον εργάτη πάει και κάνει τη ζημιά ο κομμουνιστής, και πίσω από τον εργοδότη, όχι ο καπιταλιστής, αλλά ο "εκμεταλλευτής". Και έτσι "η προσπάθεια του κράτους καταστρέφεται από τους ανθρώπους των άκρων"... Αλλά, άμα πετάξουμε από την τραμπάλα σου λέει κομμουνιστές και εκμεταλλευτές, θα επικρατήσει αμοιβαία συνεργασία και καλή διάθεσις στην κοινωνία, δηλαδή ας πούμε μια κεντρώα αντίληψη των πραγμάτων (κεντροαριστερή-κεντροδεξιά, δεν έχει σημασία) είναι η ενδεδειγμένη στάση. Και άντε πετάς τους κομμουνιστές από την τραμπάλα με τη βοήθεια των εκμεταλλευτών, τους εκμεταλλευτές πώς τους πετάς, ώστε στο τέλος αυτοί που κερδίζουν από την εργασία των εργατών να μην τους εκμεταλλεύονται;

Τελοσπάντων είναι λίγο μπερδεμένα αυτά τα πράγματα και ο καύσων δεν βοηθά σε ψύχραιμες κι εμβριθείς αναλύσεις, απλά σκέφτομαι πόσες δεκαετίες ας πούμε ο προσκοπισμός δηλητηρίασε τους νέους ανθρώπους με τέτοιες (κι άλλες αηδίες), μαντρώνοντάς τους σε ένα φασίζοντα στρατό υπακοής, υποταγής κι αντίδρασης.