Το πρόσωπο του 2009

Συνηθίζεται στο τέλος κάθε έτους να επιλέγεται ένα πρόσωπο που σηματοδοτεί και συνοψίζει με την ιστορία του τα γεγονότα ή τα μηνύματα της χρονιάς που τελειώνει.

Το πρόσωπο του 2009 είναι κατά τη γνώμη μου το πρόσωπο της Ανεργίας. Γεννήθηκε από την παγκόσμια οικονομική και πολιτική κρίση του Συστήματος και τις υποθήκες που δεκαετίες έβαζε η κακοδιαχείριση των οικονομικών της χώρας μας. Η Ανεργία έχει απαίσιο πρόσωπο με αποκρουστικά χαρακτηριστικά: ηττοπάθεια, φτώχεια, δουλοπρέπεια, αγωνία, απογοήτευση, οργή, απόγνωση, μηδενιστικός ατομικισμός. Κυοφορούνταν χρόνια τώρα και πριν φανεί καθαρή και παντοδύναμη είχε το πρόσωπο της επισφαλούς εργασίας: ενοικιαζόμενοι, «απασχολούμενοι», «ημιαπασχολούμενοι» και «απασχολήσιμοι», συμβασιούχοι έργου και εργασίας, «stagiers», εποχιακοί και ωρομίσθιοι. Στην ουσία, εργαζόμενοι με αναστολή.

Το πρόσωπο αυτό αφορά κατά κανόνα τη νέα γενιά, το μέλλον της οποίας υποθήκευσαν με την εσκεμμένη αδιαφορία τους οι προηγούμενες. Δεν διαχωρίζει προσοντούχους από μη, αν και ως πρώτο πιάτο προτιμά τους πρώτους. Στην ουσία θα λειτουργήσει ως αιματηρή κάθαρση μέχρι την επόμενη επανάληψη…

Το πρόσωπο αυτό το βλέπω γύρω μου σε συνομήλικους, φίλους, συγγενείς και συναδέλφους. Η αγωνία και η απογοήτευσή τους με κυριεύει. Σύντομα θα το δω και στον καθρέπτη μου.

Ηθοποιός στη μέση κυκλικού θεάτρου

Αυτό που περισσεύει στο τέλος του χρόνου μετά από όσα έγιναν και όσα δεν έγιναν είναι η σκόνη. Σαν ίχνος της φθοράς μας ή απόδειξη της μάταιης κυριαρχίας μας.

Εκτός των άλλων σημαντικών και ασήμαντων, το 2009 ήταν έτος Γιάννη Ρίτσου. Μίλησαν και έγραψαν πολλοί… πάνω στη σκόνη…

Όμως ο Ποιητής στέκει στην ψυχή μας σαν τη Μονεμβάσια – πέτρινο καράβι.

Δεν ξέρω γιατί, νοιώθω όμως πως (ίσως άθελα) το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου μιλάει για το Ρίτσο. Όπως δεν μίλησαν τόσοι και τόσοι…

Και αυτή είναι η δική μας συμβολή στη φλυαρία για το πολύτιμο λίγο της ποίησης.

«Είμαι ακόμα ωραίος» θέλησε να φωνάξει
νιώθοντας επιτέλους συγγραφέας του εαυτού του
αλλά φοβήθηκε τις αντιδράσεις του κοινού
που είχε μάθει να τον ταυτίζει με τους ρόλους του.
Σκέφτηκε να το αλλάξει μ’ ένα «είσαι ωραία»
δεύτερο πρόσωπο και θηλυκό
ίσως δενόταν με τα παρακάτω
ίσως να πρόσθετε επιπλέον αίσθημα
μα πάλι του φάνηκε σαν εξαγορασμένη ελπίδα.
Κι έπειτα σ’ έργο με πολιτικά μηνύματα
την ομορφιά μπορούσε να την ατομικεύει;
Οι δισταγμοί του έμοιαζαν με προμελετημένη παύση
ώσπου «είναι ωραίοι οι άνθρωποι» πρόφερε καταληκτικά
σύμφωνα με τα λόγια του κειμένου
μιλώντας για φαντάσματα που αγνοούσε.
Τότε τον χειροκρότησε σύσσωμη η στρογγυλή πλατεία.

Η Αγέλαστη Πολιτεία και τα διαπλεκόμενα

Η ερώτηση βγήκε αυθόρμητα, όταν άκουσα για το θάνατο του Χρ. Λαμπράκη: και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς Λαμπράκη; Όμως θα μου πείτε: σιγά τα αυγά. Τα διαπλεκόμενα έχουν επετηρίδα....

Επετηρίδα φαίνεται να μην έχουν όμως οι μεγάλοι δάσκαλοι της τέχνης, μετά και το θάνατο του Γιάννη Μόραλη...

Σήμερα είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο, η μικρότερη μέρα ή αν προτιμάτε η μεγαλύτερη νύχτα. Σύμφωνα με κάποιες δοξασίες σήμερα βγαίνουν. Οι καλικάντζαροι, οι αναρχικοί της ζωής, οι νυχτερινοί επισκέπτες της ζαβολιάς, τα αλαφρόμυαλα πειραχτήρια σήμερα και για τις επόμενες μέρες θα παραμονεύουν την ευπρέπειά μας, τη λογική, τη φρόνηση, τη στείρα σοβαρότητά μας.

Μακάρι να μπορούσα να δυναμώσω τη φωνή των Κατσιμιχαίων μέχρι τα σπίτια σας και τα σχολειά σας να τους ακούσετε να τραγουδούν την "Αγέλαστη Πολιτεία και τους Καλικάντζαρους". Ένα υπέροχο έργο, αφιερωμένο έστω νοερά σε όλους.

"Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια πολιτεία που απ όλες εξεχώριζε σ’ ολόκληρη τη χώρα. Μια πολιτεία όμορφη μα πάντα λυπημένη, οι άνθρωποι αγέλαστοι χαζοί και μουτρωμένοι, δεν ξέρανε χαμόγελο κι αγάπη τι σημαίνει. Καθένας τους εκοίταζε μονάχα τη δουλίτσα του, η καλημέρα ακριβή σαν να ‘τανε χρυσάφι, ποτέ δεν παίζαν τα παιδιά στους δρόμους, στην πλατεία, ποτέ δεν έγινε γιορτή, χορός και φασαρία,της βγήκε και το όνομα: Αγέλαστη Πολιτεία."

Αν δείτε πως τα πράγματα σκουραίνουν πολύ τις επόμενες μέρες, καθήστε τεντούκι ανάσκελα στο χιόνι και μουρμουρήστε με ρυθμό τρελό:

"Ρουμ, παπαρούμ, παπαρούμ, παπαρούνα,

τη στίβουμε και κάνουμε μαντζούνα

και ύστερα τη βάζουμε να βράζει

δεκαοχτώ μερόνυχτα σε σιγανή φωτιά…."

Κάτω απ' το Δέντρο...

... βρήκα βιβλιοδώρα και γι' άλλους...

Τα καλώδια:

Τον doctor :

τη L’Enfant de la Haute Mer:

τη Ρενάτα:


τα κελαηδίσματα:

ο Άγιος Βασίλης μπλογκάρει

Σε όσους μου έκαναν παρέα, είτε τους διάβαζα, είτε με διάβαζαν το χρόνο που τελειώνει, σκέφτηκα να δώσω βιβλιοδώρα μέρες που είναι.

Νομίζω πως τα λόγια και οι σιωπές σας είναι μια συμπόρευση και αυτές τις μέρες που η "Αθήνα θ' ανάβει σα μεγάλο καράβι" ας πάρουμε μαζί μας αποσκευές της σκέψης και του ονείρου.

Τα δώρα λοιπόν:

Στην Κόκκινο Μπαλόνι:

Στον Don’t kiss the frog:

Στον ANemos:

Στη Ρίτσα Μασούρα:

Στις εμμονές του Ροΐδη:

Στην Krotkaya:

Στην Greek libraries in a new world:

Στη wicked librarian:

Στους e-scriptorum:

Στο Μπαμπάκη:

Δέκα ερωτήσεις της «μάχιμης» βιβλιοθηκονομίας

Πολλοί νεώτεροι συνάδελφοι θα απαντούσαν με ένα αυστηρό μονολεκτικό «ΝΑΙ» στην πρώτη ερώτηση, αρνούμενοι να απαντήσουν στις επόμενες. Αρκετοί θεωρούν υποτιμητικό τον όρο «βιβλιοθηκάριος», ενώ… «επιστήμονας της πληροφόρησης»… άλλο πράγμα…

Λίγο ενδιαφέρει τελικά αν η βιβλιοθηκονομία είναι επιστήμη ή τέχνη. Είναι πάντως ένα σύνολο γνώσεων απαραίτητων για την οργάνωση και την παροχή πληροφοριών με μια διεθνή δυναμική ανάπτυξης αναντίστοιχη με την ελληνική (εφαρμοσμένη) πραγματικότητα.

Αφιερώνω αυτή την ανάρτηση στους άνεργους… επιστήμονες της πληροφόρησης. Σε λίγο καιρό θα τους κάνω πάλι παρέα. Την αφιερώνω και σε όσους συναδέλφους μου δεν έχουν καταλάβει ακόμη ότι η επίκληση της επιστημονικότητας δεν λύνει το οξύ πρόβλημα της ανεργίας , δεν αναβαθμίζει το χαμηλό κοινωνικό στάτους του επαγγέλματός μας, δεν λύνει τα βασικά προβλήματα των βιβλιοθηκών, ούτε ενισχύει τη βασική αξία της δουλειάς μας: την παροχή (ελεύθερης) πρόσβασης (σε όλους) στην πληροφορία και τον πολιτισμό.

Για τους πολλούς (πολιτικούς, ακαδημαϊκούς, τεχνοκράτες, καθηγητές και δασκάλους) η βιβλιοθήκη είναι μια αποθήκη βιβλίων. Κάποια στιγμή θα καταλάβουν, όταν καταλάβουμε και εμείς ποια είναι η αποστολή μας: η διαφύλαξη και το μοίρασμα της γνώσης. Δεν αρκεί αυτό;

Οι ερωτήσεις λοιπόν:

1. Η βιβλιοθηκονομία είναι αναμφισβήτητα επιστήμη;
2. Αν όχι, τι άλλο θα μπορούσε να είναι;
3. Αφού διδάσκεται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι απόφοιτοί των σχολών αυτών είναι επιστήμονες;
4. Αν δεν είναι επιστήμονες είναι μήπως κάτι … κατώτερο, για παράδειγμα τεχνίτες;
5. Είναι ευκολότερη η βιβλιοθηκονομία ως τέχνη, από ότι ως επιστήμη;
6. Ποια η διαφορά βιβλιοθηκάριου, βιβλιοθηκονόμου και… επιστήμονα της πληροφόρησης;
7. Ένας βιβλιοθηκονόμος εργαζόμενος σε βιβλιοθήκη ή βιβλιοπωλείο είναι επιστήμονας;
8. Ένας απόφοιτος μίας σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι περισσότερο απαραίτητος στην κοινωνία από έναν άλλο; Μήπως πρέπει να αντιμετωπίζεται με περισσότερη φροντίδα… και προδέρμ;
9. Το μεταπτυχιακό δίπλωμα πιστοποιεί ανώτερη, πλατύτερη ή βαθύτερη γνώση μιας επιστήμης ή τέχνης;
10. Στα Συνέδρια των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών γίνονται επιστημονικές ανακοινώσεις;

Νυχτερινό

Στην καρέκλα
που αφήσαμε στην άκρη του δρόμου
ήρθε και κάθισε
κι έκλαψε μόνη
τη νύχτα η βροχή
το πρωί ο σκουπιδιάρης τη μάζεψε
όμως το έβλεπες στα μάτια των γειτόνων
- κι ας μην μίλησε ποτέ κανείς για το θέμα

όλοι το ξέραμε πως ήταν μόνη
τη νύχτα η βροχή

Βιβλιοπηγός

Βρήκα μια λέξη σε ένα βιβλίο που μιλάει για λέξεις των βιβλίων. Η λέξη αναφέρεται μία φορά στην «Ιεροσολυμητική Βιβλιοθήκη» στη φράση: «…Εστι δε το τεύχος εφθαρμένον τε πολλαχού και σεσηπός δι' ύδατος εισβολήν, αλλά βιβλιοπηγός τις τα εφθαρμένα των φύλλων άκρα συνεπλήρωσε το πάλαι τεμαχίοις...»

…
από το βιβλίο + πήγνυμι…

όπως ο ναυπηγός των ονείρων και των ιδεών ή η βιβλιοπηγή που ξεδιψώ τα βράδια…

6 Δεκεμβρίου 2009: Χωρίς λόγια...

Συννεφιασμένη Κυριακή για τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο

Η Κυριακή πλησιάζει με ένα σύννεφο στα λόγια και τα αισθήματα. Συμπληρώνεται ένας χρόνος που το παρακράτος των νταήδων αστυνομικών σκότωσε ένα παιδί.
*******
Ο περσινός Δεκέμβρης ήταν μια οργισμένη γιορτή. Ήταν η μοναξιά και η απογοήτευση που έσπασε σαν απόστημα στους δρόμους της χώρας.
*******
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο που καιγόταν στο Σύνταγμα φώτισε όμορφα τις καρδιές μας σκίζοντας το περιτύλιγμα της αδιαφορίας, της καταναλωτικής ευδαιμονίας, της σοβαροφάνειας. Τα Χριστούγεννα του 2008 ήταν αναστάσιμος ύμνος…
*******
Ενώ ο πρετεντέρης ψέλλιζε και το ΚΚΕ έκανε βόλτα στην Κουμουνδούρου, χιλιάδες νέοι … χτυπούσαν την πόρτα των νοικοκυραίων και εκμηδένιζαν το δικαίωμα στο ζάπινγκ.
*******
Δεν μπορώ να πω πολλά για το Δεκέμβρη. Με πνίγει ο καπνός μιας δολοφονίας. Ο Δεκέμβρης είμαι εγώ. Αλλά όχι μόνος αυτή τη φορά…

Αυτές οι παιδικές ερωτήσεις…

Είναι Κυριακή μεσημέρι στο πατρικό μου στην Κόρινθο. Στις 7 Δεκεμβρίου. Πέρυσι. Το προηγούμενο βράδυ έχουμε ξενυχτήσει με τη Ξανθίππη Καραθανάση στη ΝΕΤ χωρίς βέβαια να μάθουμε τι έχει συμβεί. Εντελώς τυχαία το μεσημεριανό συνοδεύεται από το δελτίο ειδήσεων. Παγώνουμε: η δολοφονία ενός παιδιού από μπάτσο, οι πρώτες πορείες, η Αθήνα βράζει.

Ο γιος μου –έχουμε ξεχάσει ότι παρακολουθεί μαζί μας- στα 4,5 τότε με τρομαγμένα μάτια και θυμό στη φωνή ρωτάει τη μητέρα του:

-Μαμά ο μπάτσος σκότωσε το παιδάκι;
-… Ναι
- Όπως στο Πολυτεχνείο;
- Κάπως έτσι…
- Μαμά… έχουμε χούντα;
- ….