Τρίτη 22 Μαρτίου 2011

Όλα, όλα, όλα...

Πρέπει να ήταν απ΄ τις λίγες φορές που αυτό το επάγγελμα κάποιος το ήξερε και το εκτιμούσε. Και η αμηχανία ήταν ακόμη πιο μεγάλη όταν φεύγοντας από το περίπτερο των εκδόσεων Σοκόλη στην έκθεση βιβλίου (ακόμη στο Πεδίον του Άρεως) στα τρόπαιά μας υπήρχε και ένα άρτι εκδοθέν βιβλίο-δώρο από την εκδότρια. Το βιβλίο ήταν μιας Πολωνής ποιήτριας, της Βισουάβα Σιμπόρσκα (Wislawa Szymborska), η οποία το 1996 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Θεωρώ εξαιρετικά τα ποιήματά της και την έκδοσή τους. Έψαχνα καιρό να βρω ένα τέχνασμα ν’ αφήσω να περάσει εδώ αυτό το ποίημά της. Καθώς η μέρα που «γιορτάζει» η ποίηση φεύγει, σκέφτηκα πως μπορώ με αυτό να την αποχαιρετίσω:

Το εγκώμιο της αδελφής μου

Η αδελφή μου δεν γράφει ποιήματα
και είναι απίθανο ν’ αρχίσει ξαφνικά
να γράφει ποιήματα.
Μοιάζει της μάνας μου που δεν έγραφε
ποτέ ποιήματα και του πατέρα μου
που ούτε κι εκείνος έγραφε.
Κάτω απ’ τη στέγη της αδελφής μου νιώθω
ασφάλεια:
τίποτα δεν θα παρακινήσει τον άνδρα της
να γράψει ποιήματα
και παρόλο που ακούγεται σαν ποίημα
του Άνταμ Μακεντόνσκι*
κανένας απ’ τους συγγενείς μου δεν καταπιάνεται
να γράφει ποιήματα.

Στο συρτάρι της αδελφής μου δεν υπάρχουν
παλιά ποιήματα
ούτε κάποια καινούρια στην τσάντα της.
Κι όταν με καλεί σε δείπνο
ξέρω ότι δεν σχεδιάζει να μου διαβάσει
ποιήματα.
Μαγειρεύει υπέροχες σούπες
χωρίς να το πολυσκέφτεται
κι ο καφές της δεν χύνεται πάνω
στα χειρόγραφα.

Σε πολλές οικογένειες κανένας δεν γράφει
ποιήματα,
όταν όμως γράφουν σπάνια είναι
ένα άτομο.
Σε κάποιες περιπτώσεις η ποίηση ρέει
σε καταρράκτες γενεών
που προκαλούν τρομερές δίνες
στις οικογενειακές σχέσεις.

Η αδελφή μου καλλιεργεί μια κόσμια,
καθομιλουμένη πρόζα,
κι ολόκληρη η λογοτεχνική της παραγωγή
βρίσκεται στις κάρτες των διακοπών
που υπόσχονται το ίδιο πράγμα κάθε χρόνο:
πως όταν επιστρέψει
θα μας τα διηγηθεί όλα,
όλα,
όλα.

* "Πολωνός ποιητής που κέρδισε τη μικρή του φήμη γράφοντας μεγάλα ποιήματα με την τεχνική της αδιάκοπης επανάληψης του ίδιου απλού στίχου"
*************
Μια ποιητική διαδρομή/ Βισουάβα Σιμπόρσκα. μετ., σχόλια, επίμ. Βασίλης Καραβίτης. Αθήνα: Σοκόλης, 2003

11 σχόλια:

  1. η μέρα μπορεί να φεύγει
    η ποίηση όμως παραμένει
    ως αναγκαία.

    "Οι ποιητές, φαίνεται, θα έχουν πάντοτε πολλή δουλειά".

    Εξαιρετικό το ποίημα- ειδικά αυτό το "καταρράκτες γενεών"- και η μετάφρασή του. Αν και σύντομο πολύ κατατοπιστικό το σημείωμα του λινκ.

    Καλή σου νύχτα
    κι ευχαριστούμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τη Wislawa Szymborska την αγαπώ κι εγώ πολύ, μου αρέσει που γι' αυτήν η ζωή είναι πανηγύρι και όχι ματαιότητα. Να αφήσω κι εγώ τον οβολό μου;

    Χαμόγελα

    Ο κόσμος μάλλον θα βλέπει την ελπίδα
    αντί ν’ ακούει μόνο το τραγούδι της. Και γι’ αυτόν τον λόγο
    οι κρατικοί λειτουργοί πρέπει να χαμογελάνε.
    Τα λευκά μαργαριτάρια τους σημαίνουν ότι είναι
    ακόμα γεμάτοι κέφι.
    Το παιχνίδι είναι περίπλοκο, ο στόχος είναι μακριά
    απ’ την επιτυχία, η έκβαση ακόμα όχι ξεκάθαρη – πότε πότε
    χρειαζόμαστε μια φιλική, αστραφτερή οδοντοστοιχία.

    Οι κεφαλές της εξουσίας πρέπει να εμφανίζουν
    αρυτίδωτα μέτωπα
    Στους διαδρόμους των αεροδρομίων, την αίθουσα
    των συνεδριάσεων.
    Πρέπει να ενσωματώνουν ένα μεγάλο, οδοντωτό
    «Μπράβοοο»
    την ώρα που συνθλίβουν ανθρώπους
    ή κατεπείγοντα προβλήματα.
    Οι αυτοανανεούμενοι ιστοί στα πρόσωπα τους
    κάνουν τις καρδιές μας να βουίζουν
    και τους φακούς μας να επικεντρώνονται.

    Η οδοντιατρική, εξελιγμένη σε διπλωματική
    δεξιοτεχνία,
    μας υπόσχεται έναν αυριανό Χρυσόν Αιώνα.
    Η μετάβαση είναι σκληρή και επομένως
    χρειαζόμαστε το γέλιο
    από λαμπρούς κοπτήρες και γομφίους
    αγαθών προθέσεων.
    Οι καιροί μας δεν είναι ακόμα ασφαλείς
    ούτε αρκετά λογικοί
    για τα πρόσωπα να εκθέσουν την κοινότοπη θλίψη.

    Οι ονειροπόλοι συνεχίζουν να λένε «Η ανθρώπινη
    αδελφότητα θα μετατρέψει αυτόν τον τόπο
    σ’ έναν γελαστό παράδεισο».
    Δεν με πείθουν. Ο δημόσιος άνδρας, αν συμβεί αυτό,
    δεν θα χρειάζεται ασκήσεις προσώπου,
    εκτός από σπάνιες περιπτώσεις: όταν αισθάνεται καλά,
    όταν είναι χαρούμενος την άνοιξη κι ανάλογα
    θα κινεί το πρόσωπο του.
    Όμως τα ανθρώπινα πλάσματα είναι
    απ’ τη φύση τους θλιμμένα.
    Ας είναι έτσι λοιπόν. Δεν είναι τόσο κακό αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλοδεχούμενος πάντα στο παγκάρι μου ο οβολός σου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. δεν είμαστε ποιητες σημαίνει...
    Σαραντάρης


    φεγγαρένια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Έχεις αναρωτηθεί ποτέ, τι θα ήταν η ζωή χωρίς ούτε ένα ποίημα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ευχαριστώ Γρηγόρη.

    Δεν θα μπορούσα Ρίσκι- αυτό θα σήμαινε πως είτε δεν θα υπήρχαν άνθρωποι,είτε δεν θα υπήρχε ομορφιά ή πόνος για να μιλήσουν γι' αυτή

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ομόρφα και τα 2 ποιήματα. Και με μια δόση σαρκασμού, υπόγειου αλλά αρκούντος ιχνηλατήσιμου.

    Όμως, έχει άραγε η ποίηση ανάγκη απο παγκόσμια ημέρα;

    (επίσης, άσχετο, αλλά σήμερα άκουσα ότι οι εργαζόμενοι στις βιβλιοθήκες έχουν κάνει επίσχεση εργασίας γιατί είναι απλήρωτοι για 1 χρόνο κι αμέσως η φωνή της εκφωνήτριας έσπευσε να συμπληρώσει ότι "το κόστος της λειτουργίας των βιβλιοθηκών ανέρχεται σε 1 εκατομμύριο". :( )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. όχι βέβαια Χάππυ... δεν έχει ανάγκη η ποίηση μια μέρα. Μάλλον θα έλεγα πως η κάθε μέρα έχει ανάγκη από ποίηση.

    Όσον αφορά τις "κοστοβόρες" βιβλιοθήκες αναφέρεσαι στις παιδικές βιβλιοθήκες που είναι (ήταν) σε όλη την Ελλάδα και μία-μία κλείνουν. Αφήνοντας σε κάποιες περιπτώσεις (Μύκη) το θέμα να το χειρίζονται "πατριωτικά" οι καρατζαφύρερ. Το θέμα αυτό έχει προϊστορία χρόνων. Όπως και να είναι οι συγκεκριμένες βιβλιοθήκες πρόσφεραν πολλά - το όφελος από τη λειτουργία τους δεν αποτιμάται με χρήματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή