Αχιλλέας Μ.: πρόσωπο της χρονιάς (2011).

Το πρόσωπο της χρονιάς είναι μια αυθαίρετη επιλογή που στόχο έχει να αναδείξει τον ισχυρότερο συμβολισμό όσων έγιναν το έτος που τελειώνει.

Δεν έγιναν λίγα φέτος. Η Αραβική Άνοιξη, το τρομερό πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα, το διογκούμενο κύμα διαδηλώσεων σε όλο τον κόσμο που αρχίζει να διαμορφώνει την αντίδραση των λαών στις πολιτικές επιλογές διεξόδου από την οικονομική κρίση είναι σαφώς η κορωνίδα των διεθνών γεγονότων της χρονιάς. Στην Ελλάδα, η υποδούλωση στους δανειστές υπήρξε ολοκληρωτική, οι πλατείες και οι παρελάσεις γέμισαν αγανακτισμένους αλλά όχι αποφασισμένους, η δημοκρατία και η εθνική κυριαρχία περιορίστηκαν, τα μαγειρεμένα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής μιλούν για 878.266 άνεργους το τρίτο τρίμηνο του έτους, ακούσαμε απίστευτα πράγματα από τα χείλη των σοσιαλιστών που κυβερνούν («αποσοβιετοποίηση της ελληνικής οικονομίας»/Μ. Χρυσοχοΐδης, "το ότι φτωχαίνουν οι Έλληνες δεν σημαίνει ότι πτωχεύει η χώρα"/Ευ. Βενιζέλος κ.α.) και όχι μόνο ("πρέπει να γίνει άμεσος καθαρισμός της Αθήνας από τοξικομανείς και λαθρομετανάστες και να μεταφερθούν  σε αραιοκατοικημένα νησιά με χαμηλό πληθυσμό"/Δ. Σαββόπουλος). Και αν έτσι αποκαρδιωτικά τελειώνει η χρονιά, ξεκίνησε τουλάχιστον με μια υπέροχη μάχη 300 μεταναστών που έκαναν απεργία πείνας δοκιμάζοντας την ανθρωπιά μας και νίκησαν.

Οι επιλογές μου ήταν επομένως πολλές. Η τελική λίστα περιείχε τον Χασάν Καμπζουά, το Φόβο και τον Αχιλλέα Μ. Επέλεξα τον τρίτο. Ακολουθώντας ίσως μια περίεργη παράδοση των τελευταίων χρόνων που θέλει τα παιδιά να σηματοδοτούν με τον πιο ευθύ τρόπο τις τροπές της κοινωνίας μας: ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος το 2008, ο Χαμιντουλάν Νατζαφί το 2010, ο Αχιλλέας Μ. φέτος.

Ο Αχιλλέας Μ. είναι ο μαθητής από τη Λάρισα που στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου ως διμοιρίτης μούντζωσε στο πρόσωπο των επισήμων της εξέδρας όσους του παραδίνουν έναν κόσμο ζοφερό και απάνθρωπο. Η απαξιωτική κίνηση, καθόλα δικαιολογημένη, απαθανατίστηκε φωτογραφικά και σχολιάστηκε φλύαρα στα ΜΜΕ και το διαδίκτυο. Το εκπαιδευτικό σύστημα κλήθηκε να υπερασπιστεί τις αρχές και την αξιοπρέπειά του και να τον τιμωρήσει γιατί θίχτηκε από την ενέργεια του μαθητή περισσότερο μάλλον από όσο το απαξίωσε η απουσία σχολικών βιβλίων για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια στα ελληνικά σχολεία. Και τον τιμώρησε. Ο σύλλογος διδασκόντων του 3ου Εσπερινού ΕΠΑΛ και εκπρόσωποι της Περιφερειακής Εκπαίδευσης, αποφάσισαν κατά πλειοψηφία να του επιβάλουν ποινή αποβολής μίας ημέρας από το σχολείο.

Πριν από ενάμιση χρόνο είχα γράψει εδώ μέσα πως "όσο στις διαδηλώσεις θα συμμετέχουν λιγότεροι από όσοι στις παρελάσεις, μην ελπίζουμε ότι κάτι θα αλλάξει...". Αυτό άλλαξε φέτος. Πολλαπλά άλλαξε! Η επιλογή μου να θεωρώ ως "πρόσωπο του 2011" τον Αχιλλέα Μ. είναι έκφραση μιας ελπίδας πως κι ο κόσμος μάλλον θα αλλάξει. Αφού πρώτα γκρεμιστεί.

Καλή δύναμη σε όλους σας. Καλό γκρέμισμα και καλό χτίσιμο.

Αργύρης Χιόνης (1943-2011)

«Τράβηξε ίσια, ως τον ορίζοντα. Ύστερα, έκανε δεξιά και

χάθηκε».

Δεν ξέρω ποια δικαιοσύνη αφαιρεί από αυτή την εποχή τους ποιητές της. Δεν της είχα ποτέ εμπιστοσύνη εξάλλου. Ίσως να φταίμε και εμείς με κάποιο τρόπο που τους αφήνουμε να φύγουν, ακόμη και αν κρατούμε εδώ, ανάμεσά μας το ποιητικό τους σώμα, να το διαμελίζουμε τις νύχτες και να το σκορπάμε στα όνειρά μας, όπως ο Κοντορεβιθούλης για να βρίσκουμε πάντα το δρόμο της επιστροφής.

Ο ποιητής Αργύρης Χιόνης πέθανε. Με ενοχλεί πολύ αυτό. Που τα ψιχουλάκια του πια είναι μετρημένα. Ο αριθμός τους δεν θα αλλάξει ποτέ και εμείς που αγαπήσαμε το ποιητικό του σώμα θα αρκεστούμε σε όσα άφησε στο τραπέζι μας φεύγοντας και στο κατόπι του. Δείχνοντάς μας βέβαια τον αναπόφευκτο δρόμο.

Λέει στο αγαπημένο «Υπόγειο», και θα ήθελα να είναι αλήθεια:

«ΤΡΩΩ ΚΑΡΠΟ, φτύνω κουκούτσι, φυτρώνει δέντρο.

      Αχ, να ‘χα κι εγώ κουκούτσι, να το ΄φτυνε ο θάνατος, να φύτρωνα ξανά».

Τω αγαπημένω μου υιώ

Τω αγαπημένω μου υιώ

Αποστολάκη

Ο πατήρ

Δημήτριος Σαχίνης

Θες/νίκη 1942

Σεπτέμβριος

Το βιβλίο είναι «τα τετράδια του Παύλου Φωτεινού», το πρώτο βιβλίο του Στέλιου Ξεφλούδα, συγγραφέα έργων γνωστών για την κυρίαρχη τεχνική τους του «εσωτερικού μονολόγου».

Ο «Αποστολάκης» είναι ο  Απόστολος Σαχίνης, κριτικός λογοτεχνίας, πανεπιστημιακός και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Τότε 23 ετών. “Sahin” στα τούρκικα σημαίνει «γεράκι».

Ο Δημήτριος Σαχίνης πέθανε. Ο γιος του Απόστολος Σαχίνης πέθανε. Ο Στέλιος Ξεφλούδας πέθανε. Και μια δροσερή κοπέλα ζήτησε σήμερα και μελέτησε ένα βιβλίο που εκδόθηκε πριν 81 χρόνια και χαρίστηκε πριν  69 χρόνια από ένα πατέρα σε ένα γιο. Κοιταχτήκαμε όταν της έδειξα τη σελίδα τίτλου και χαμογελάσαμε με νόημα ο ένας στον άλλο.

Συχνάζω στα τραγούδια

Αν με ψάξεις, θα με βρεις στα τραγούδια αυτό τον καιρό. Λιποψυχώ και τ’ αρμέγω. Βοσκούσαν τόσα χρόνια στις ελπίδες μου και είναι τα μαστάρια τους γεμάτα.

Σπάω τους κουμπαράδες της ζωής μου. Κι οι κρότοι τους με ξυπνούν. Να κρατηθώ για να κρατήσω Τις καταθέσεις της ευτυχίας μου αναλαμβάνω. Τροφαντά γουρουνάκια με ροζ ψευδαισθήσεις και ουρές σερπαντίνες.

Στην πλατεία των αγανακτισμένων του καλοκαιριού κάνουν τώρα πιάτσα δεκαπεντάχρονα κορίτσια. 5 ευρώ η «πίπα» στα όρθια. Ένα σεντόνι κρατάει ο νταβάς για τ’ αδιάκριτα βλέμματα και ο μπερντές του Καραγκιόζη στήνεται κάθε νύχτα. Προχθές άκουσα την ψαρού στη γωνία να διαμαρτύρεται: «πού καταντήσαμε... γεμίσαν μαύρες οι δρόμοι μας»… Δεν σκέφτεται η ανόητη πως κάποιοι εκμεταλλεύονται την εξαθλίωση για να «πηδήξουν» φτηνά, «ωραίοι σαν Έλληνες».

Ο γιος μου αγαπάει την Αγγελική. Πάει και αυτή στη Δευτέρα και «είναι όμορφη». Έστειλε ένα συμμαθητή του να της το πει και είναι ήσυχος πια: «τουλάχιστον τώρα εκείνη το ξέρει».

Στολίσαμε δέντρο και η κόρη μου το χαζεύει ν’ αναβοσβήνει τα φωτάκια του που είναι σαν τα μάτια της όταν γελάει και όταν κλαίει: πράσινα και κόκκινα και μπλε και πορτοκαλιά.

Χριστούγεννα 2011: ένα παιδί έχει λευχαιμία στο σχολείο. Μαζέψαμε λεφτά. Χρειάζονται 3.000 ευρώ.

Να σου πω τι σκέφτομαι; Θα ήθελα ν’ αλλάζαμε τον κόσμο γαμώτο.

Μέρες παλεύω αυτό το λίγο κείμενο για να σου πω με μισές κουβέντες πως όταν με βλέπεις σιωπηλό συχνάζω εδώ:

«Μικρά κι ανήλιαγα στενά

και σπίτια χαμηλά μου

βρέχει στη φτωχογειτονιά

βρέχει και στην καρδιά μου

Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά

άναψες τον καημό μου

είσαι μικρός και δε χωράς

τον αναστεναγμό μου

Οι συμφορές αμέτρητες

δεν έχει ο κόσμος άλλες

φεύγουν οι μέρες μου βαριά

σαν της βροχής τις στάλες

Ακινδύνου, Ελπιδοφόρου...

Καμιά φορά δραπετεύω για λίγο από την πραγματικότητα. Ψαρεύω ένα τυχαίο γεγονός της και κάθομαι στην άκρη του μυαλού μου να το φάω. Σε ένα γερμανικό βιβλίο εγκληματολογίας του 1873 βρήκα ως σελιδοδείκτη το φύλλο ενός ημερολογίου. Γράφει επάνω 2 Νοεμβρίου 1913. Κάποιος πήρε προφανώς στα χέρια του τότε το βιβλίο. Ίσως να διακόπηκε η ανάγνωση. Για λίγο ή για πάντα. Και έμεινε μέσα του το τυχαίο αποτύπωμα του χρόνου να με κοιτάει τώρα βγάζοντάς μου τη γλώσσα: "Ακινδύνου, Ελπιδοφόρου κλπ μαρτύρων"...

Εκσυγχρονισμός ή εξαφάνιση των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών

Σε κάθε συνάντηση ιατρικών βιβλιοθηκονόμων ένα ερώτημα αρχίζει την κάθε κουβέντα:

«-Από πότε έχετε να πάρετε επιστημονικά περιοδικά;»

Έτσι απλά διατυπώνεται ο «πόνος» των βιβλιοθηκονόμων για να καλυφθούν οι ανάγκες σε τρέχουσα, έγκυρη και διεθνή πληροφόρηση των επιστημόνων υγείας. Κι ενώ παγκοσμίως γίνονται θαύματα πληροφόρησης, -δηλ. υπάρχουν δημοσιεύματα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν ώστε να βελτιωθεί η πρόληψη ασθενειών ή τα υπάρχοντα θεραπευτικά πρωτόκολλα- στην Ελλάδα δεν έχουν δημιουργηθεί μοντέλα ή πλατφόρμες που θα αξιοποιούν την πληθώρα πληροφοριών και γνώσης ή για να το πούμε πιο απλά δεν υπάρχει ένας Εθνικός φορέας, μια Εθνική Ιατρική Βιβλιοθήκη που θα συλλέγει, θα αξιολογεί και τελικά θα παρέχει συστηματικά όλη την παραγόμενη γνώση.

Για ποιον όμως, λόγο γίνεται αυτή η συζήτηση; Τι χρειάζεται όλη αυτή η δυνατότητα πρόσβασης στην ιατρική γνώση και τι ρόλο παίζουν οι βιβλιοθήκες σ΄ όλο αυτό το σκηνικό;

Το ζητούμενο δεν είναι άλλο από την παροχή καλύτερης ποιότητας υγείας. Γιατί μόνο ο σωστά πληροφορημένος επιστήμονας μπορεί να οδηγηθεί σε θεραπευτικά πρωτόκολλα αποτελεσματικά για τον άρρωστο και για το δημόσιο σύστημα παροχής υγείας.

Συχνά - για να εξηγηθεί- τι σημαίνει ιατρική βιβλιοθηκονομία μου αρέσει να φέρνω το παράδειγμα ενός καρκινοπαθούς που «θεραπεύεται» με παλιά χημειοθεραπευτικά γιατί ο γιατρός του δεν έχει πληροφόρηση για τα νεότερα (βλέπε «Ένας βιβλιοθηκονόμος στο νοσοκομείο»). Μ΄ αυτό τον τρόπο θέλω να καταδείξω την τραγικότητα της έλλειψης έγκυρης, έγκαιρης, συστηματικής και τεκμηριωμένης πληροφόρησης. Είναι προφανές το δικαίωμα αλλά κι η υποχρέωση στην πληροφόρηση των επιστημόνων, όσο προφανής είναι κι υποχρέωση των ιατρικών βιβλιοθηκονόμων να παρέχουν αυτή την πληροφόρηση μέσα από Βάσεις Δεδομένων, περιοδικά, βιβλία, news letter κλπ.

Μήπως όμως είναι προφανής κι η υποχρέωση των εκάστοτε υπουργών, γ. γραμματέων, διοικητών … να ακούσουν τους βιβλιοθηκονόμους που εδώ και χρόνια φωνάζουν ότι οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες αν δεν εκσυγχρονιστούν θα πεθάνουν;

Τι σημαίνει εκσυγχρονισμός για μια νοσοκομειακή βιβλιοθήκη;

* Πρώτα από όλα σημαίνει έγκυρη ανανέωση των συνδρομών της.

* Μετά σημαίνει συμμετοχή στα υπάρχοντα διεθνή, ευρωπαϊκά, εθνικά, ακαδημαϊκά, τοπικά δίκτυα. Στην Ελλάδα- κατά ένα νομικίστικο παράδοξο- οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες έχουν αποκλειστεί από τη συμμετοχή στο ακαδημαϊκό δίκτυο Heal-link, την οικονομική δαπάνη του οποίου έχει το Υπουργείο Παιδείας κι έτσι αφού είναι φύσει αδύνατο να συνεργαστούν οι δύο υπουργοί (Παιδείας-Υγείας) μένουν για χρόνια εκτός δικτύου οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες.

* Δημιουργία συνεργατικών δράσεων οριζόντιας δικτύωσης. Το απλούστερο όλων: να καλύπτουν πολύπλευρα οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες τις πληροφοριακές ανάγκες των χρηστών τους χωρίς να λαμβάνουν όλες το ίδιο έντυπο περιοδικό, δηλαδή, να δημιουργηθεί μια κοινοπραξία όπου θα καταγραφούν τα περιοδικά που χρειάζονται κι ο κάθε τίτλος να αγοράζεται μόνο μια φορά αλλά να παρέχεται σε όλα τα ιδρύματα.

Υπάρχουν χιλιάδες πράγματα που θα μπορούσαν ακόμη να περιληφθούν στο κεφάλαιο «εκσυγχρονισμός νοσοκομειακών βιβλιοθηκών», αλλά νομίζω ότι αυτά αρκούν για αρχή και για εξοικονόμηση πόρων. Εξάλλου από την πλευρά των βιβλιοθηκονόμων υπάρχει ένα απίστευτο ανθρώπινο δυναμικό με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και διάθεση για δουλειά. 

***
της Ειρήνης Τσαλαπατάνη, ιατρικής βιβλιοθηκονόμου

Ασθενούν οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες

της Ειρήνης Τσαλαπατάνη



Σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας 66 βιβλιοθήκες ανήκουν σε νοσοκομειακά ιδρύματα. Στην πραγματικότητα, συχνά, ως «βιβλιοθήκη» ορίζεται ένας χώρος που δεν πληροί καμία προϋπόθεση, άρα λοιπόν, μπορούμε να πούμε –με σχετική ασφάλεια- ότι οι ενεργές νοσοκομειακές βιβ/κες της Ελλάδας δεν ξεπερνούν τις 40.

Ποιος, όμως είναι ο ρόλος τους, για το ίδρυμα στο οποίο ανήκουν;

Έργο της Βιβλιοθήκης είναι να παρέχει οργανωμένες υπηρεσίες πληροφόρησης για την υποστήριξη του κλινικού έργου και των πληροφοριακών αναγκών του επιστημονικού προσωπικού, που σχετίζονται με την εκπαίδευση και την έρευνα. Η έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση που μπορεί να παρέχει η βιβλιοθήκη είναι όπλο στα χέρια των επιστημόνων για τη δημιουργία τεκμηριωμένων θεραπευτικών πρωτοκόλλων και απομακρύνει την πιθανότητα κατευθυνόμενης συνταγογράφησης και εξάρτησης από τις φαρμακευτικές εταιρείες.

Για την πλειονότητα των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας, οι βιβ/κες δεν υπάρχουν στον οργανισμό. Έχουν ενταχθεί με διάφορες αποφάσεις, διοικητικά στις εκάστοτε γραμματείες και τελούν υπό την επιστημονική εποπτεία του Επιστημονικού Συμβουλίου. Σε γενικές γραμμές η τύχη και η πολιτική της βιβλιοθήκης εξαρτάται από τον εκάστοτε διοικητή του ιδρύματος, παρότι από την πλευρά των βιβλιοθηκονόμων των νοσηλευτικών ιδρυμάτων έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες επικοινωνίας με τους ιθύνοντες, μέσω συγκεκριμένων προτάσεων.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει για τη βιωσιμότητα όλων των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών αφού οι περισσότερες λειτουργούν έχοντας ένα βιβλιοθηκονόμο ως προσωπικό. Αν υπάρξει συνταξιοδότηση, κλείνει η θέση του βιβλιοθηκονόμου αφού είναι μονήρης κι ο νόμος δεν προβλέπει εξαίρεση για τους βιβλιοθηκονόμους. Κατά συνέπεια, κλείνει και η βιβλιοθήκη γιατί για να λειτουργήσει χρειάζεται ειδικές γνώσεις- όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν τα διεθνή πρότυπα.

Από πρόσφατες έρευνες (Λάππα & Χαλεπλίογλου, 2007, Καλογεράκη & Τσαλαπατάνη 2008, Τσαλαπατάνη, 2009), τόσο για την κατάσταση των νοσοκομειακών

βιβλιοθηκών, όσο και για το «προσοντολόγιο» των ιατρικών βιβλιοθηκονόμων προέκυψαν τα εξής στοιχεία:

Οι ιατρικές βιβλιοθήκες που υπάγονται στα ακαδημαϊκά ιδρύματα και όσες από τις νοσοκομειακές ανήκουν σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία διαθέτουν καλύτερο επίπεδο συλλογής εξαιτίας κυρίως, της συμμετοχής τους στη Heal-link (κοινοπραξία Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών).

Οι ιατρικοί βιβλιοθηκονόμοι που εργάζονται σε νοσοκομειακές βιβλιοθήκες διαθέτουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης, αναπτύσσουν τομείς που δε χρειάζονται χρηματοδότηση πχ εκπαίδευση χρηστών, αλλά οι βιβ/κες τους «πάσχουν» σε επίπεδο συλλογής, δηλ. έχουν παλιές συλλογές και οι ανανεώσεις συνδρομών των περιοδικών αργούν ή δε γίνονται ποτέ.

Τι πρέπει να γίνει;

1. Ένταξη των βιβλιοθηκών στον οργανισμό του ιδρύματος, με αποσαφήνιση του ρόλου τους. Προσδιορισμός της βιβλιοθήκης στο οργανόγραμμα -τουλάχιστον-ως αυτοτελές γραφείο με υπεύθυνο πτυχιούχο του κλάδου Βιβλιοθηκονομίας. Επίσης, εξαίρεση των βιβλιοθηκονόμων από τις διατάξεις του νόμου «για την εφεδρία» καθώς συνταξιοδότηση των βιβλιοθηκονόμων που υπηρετούν σε μονήρη θέση σημαίνει αυτόματα κατάργηση της βιβλιοθήκης.

2. Εμπλουτισμός της συλλογής των βιβλιοθηκών με Βάσεις Δεδομένων, ηλεκτρονικά βιβλία και περιοδικά προσβάσιμα από κάθε κλινική και τμήμα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με οριζόντια δικτύωση των βιβλιοθηκών και συνεργατικές δράσεις συντονισμένες από το Υπουργείο ώστε να εξασφαλιστεί η μέγιστη οικονομία και η βελτίωση της ποιότητας της επιστημονικής πληροφόρησης.

Ερώτηματα

1. Γιατί δεν εντάσσονται οι βιβλιοθήκες στον οργανισμό των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και μένουν μετέωρες με τριτοκοσμική αντιμετώπιση;

2. Γιατί δε δέχεται ο Υπουργός τους νοσοκομειακούς βιβλιοθηκονόμους που πασχίζουν εδώ και καιρό να δώσουν λύσεις για τη λειτουργία των βιβλιοθηκών εξασφαλίζοντας χρόνο και χρήμα;

21 χρόνια

"Αν δεν ήταν χθες, ήταν προχθές – όχι - … ήταν… ήταν βέβαια πριν γεννηθεί η μικρή… πριν γεννηθεί και ο μεγάλος… δεν είχαμε ακόμη παντρευτεί…τι λέω; Δεν τα «είχαμε φτιάξει» καν… ούτε βέβαια είχαμε μπει στη Σχολή, αφού ούτε το σχολείο δεν είχαμε τελειώσει ακόμη…"

Κάπως έτσι ξετυλίγοντας τα χρόνια που πέρασαν, κι όσο μίκραινε το κουβάρι, με ολοένα και μεγαλύτερη μανία, πρέπει χθες να σκεφτόταν η κυρά μου πριν αναφωνήσει και με τρομάξει τον αφημένο στον κόσμο μου: «21 χρόνια, πότε πέρασαν δηλαδή 21 χρόνια; Σαν σήμερα ξεκινούσαμε την κατάληψη στο σχολείο». Ξαπλώσαμε,και σαν τη Ρώπα με τον «Πετσάλνικοοο», κατά ριπάς μονολογούσε: "21 ΧΡΟΝΙΑ!... με ακούς καλέ; Μέτρα… μέτρα…".

Τι σε κάνει λοιπόν να θυμάσαι κάτι που έκανες στις 6 Δεκεμβρίου του 1990; Ίσως αυτό που έκανες τότε να σε καθόρισε με κάποιο τρόπο, η συμμετοχή σου να εμβάθυνε τη σημασία του μέσα σου, να φύτεψε κάπως την ενήλικη ζωή σου. Οι κοινωνικές εκρήξεις ίσως να είναι εσωτερικές δημιουργίες. Πάντα κάτι ξεφεύγει πάντως στην απόπειρά μας να μιλήσουμε γι’ αυτά, πάντα κάτι λείπει και δεν μπορούμε ούτε να τα περιγράψουμε, ούτε να τα ερμηνεύσουμε, ούτε δυστυχώς να τα σχεδιάσουμε ή να τα οργανώσουμε. Και αυτό δεν θέλω να το εκλάβεις ως περίπου μεταφυσική βεβαιότητα

Τα κοινωνικά γεγονότα έχουν το δικό τους χρονόμετρο. Εμείς είμαστε καταδικασμένοι να χρησιμοποιούμε το άλλο, που μετράει χρόνια, άλλοτε 21, άλλοτε 3. Τουλάχιστον η αμφισβήτηση πολλαπλασιάζεται με καταβολάδες. 

Ο γιος μας χθες με ρώτησε γιατί οι αστυνομικοί φυλάνε τη Βουλή και δεν αφήνουν τον κόσμο να μπει μέσα...            

Το κλειδί και η ελευθερία

… "Τι τα θες

           οι φίλοι μου ήταν πεινασμένοι

                  φαγώθηκαν τα χρήματα των μενεξέδων"

Το έχουμε ξαναπεί: μια φράση συχνά ξεκλειδώνει τις σκέψεις, ανοίγει την πόρτα στις μνήμες και την αφήνει ορθάνοιχτη απελευθερώνοντας τα μέσα μας ωδικά πουλιά. Τώρα, αν καμιά φορά με δείτε να κάθομαι ώρες, μέρες ή χρόνια και να κοιτώ το κλειδί που κρατώ, είναι γιατί έτσι εξαντλώ τη ελευθερία μου: να επιλέγω αν θα χρησιμοποιήσω ή όχι αυτό το κλειδί. Άκου:


"... φαγώθηκαν τα χρήματα των μενεξέδων"
"... φαγώθηκαν τα χρήματα των μενεξέδων"
"... φαγώθηκαν τα χρήματα των μενεξέδων"
"... φαγώθηκαν τα χρήματα των μενεξέδων"
"... φαγώθηκαν τα χρήματα των μενεξέδων"

***

Η φράση είναι από το ποίημα «οι μενεξέδες, οι πεινασμένοι φίλοι και το παιδί με τα χρυσά μάτια» του Ναζίμ Χικμέτ (μετ. Άρη Δικταίου)