Λίγη ησυχία παρακαλώ

Το δεύτερο ενικό να το λέμε πλέον ενικό της καταφυγής. Σε αυτό το πρόσωπο καταφεύγεις για να δεις το δικό σου πρόσωπο. Όταν αντέχεις να το δεις.

Αυτές τις μέρες είσαι σε ένα ποτάμι ή ρυάκι – δεν έχει σημασία τι είναι, γιατί εσύ είσαι ένα καρυδότσουφλο σαν τη ζωγραφιά σε κάποιο παλιό παραμύθι που διάβαζες παιδί. Σε παρασέρνει η ορμή και η δίνη του κι εσύ μια χαρά ήσουν στο κλαδάκι που είχες σκαλώσει, προλάβαινες να σκεφτείς και να χαζέψεις τριγύρω. Σου αρέσει να χαζεύεις τριγύρω, αυτό είναι κάτι για το οποίο καμιά φορά σε κατηγορούν. Δεν είσαι από αυτούς τους αργόστροφους, το αντίθετο μάλιστα: είσαι ορμητικός, παθιασμένος, αφιερώνεσαι στο σκοπό, είσαι γρήγορος και αποτελεσματικός. Αλλά αυτό δεν είναι ο σκοπός σου. Θα μπορούσες αντί να είσαι άνθρωπος, να είσαι ένα κυκλάμινο σε ένα δάσος. Αυτή η αιώνια ακινησία δεν σε τρομάζει – εξάλλου όλα κινούνται με τον ένα ή άλλο τρόπο.

Θα ήθελες έστω οι ταχύτητες να χαμηλώσουν. Να κάνεις και καμιά στάση ρε παιδί μου. Να ξανασκεφτείς. Είναι όμως που νιώθεις πως δεν περισσεύουν δυνάμεις για το συλλογικό, πως είσαι ο κρίκος σε μια ευαίσθητη αλυσίδα, δεν σου επιτρέπεται να σπάσεις. Κι ο χρόνος κυλάει και οι μέρες, οι μήνες, οι εποχές και τα χρόνια περνούν και γυρνώντας το βλέμμα σου πίσω βλέπεις κομμάτια σου, σοβάδες της ψυχής σου που έχουν πέσει στη διαδρομή, μισές ελπίδες και όνειρα και ξεχασμένες ακυρώσεις και διαψεύσεις. Ό,τι αφήνουμε πίσω κι όχι γιατί ελευθερωθήκαμε από αυτά, αλλά γιατί αφαιρεθήκαμε κάποια στιγμή και τα χάσαμε.

Είναι εύκολο νομίζω να είσαι θεωρητικός σε αυτή τη ζωή. Σου επιτρέπεται εκεί στην εύκολη μοναξιά του «διανοητή» να είσαι εύστοχος στην κριτική, και το λάθος ανασκευάζεται χωρίς δυσκολία και χωρίς να αποδοθούν ευθύνες γι’ αυτό. [Επέλεξα με τον κέρσορα το υπόλοιπο αυτής της παραγράφου και το διέγραψα. Έγραφα για την πολιτική, τα «συλλογικά πολιτικά υποκείμενα» και την κριτική των όπως με βλέπεις πιο αριστερά συντρόφων μου. Όλο αυτό θα περιόριζε κάπως τη γενικότητα αυτού του κειμένου].

Ας πεις και για κάποιους από τους πειρασμούς αυτών των ημερών – που ουδόλως σε αγγίζουν, ούτε καν σε κολακεύουν, κατά συνέπεια δεν είναι και τόσο πειρασμοί. Θα μπορούσες εύκολα να είσαι μέρος αυτής της νέας διοίκησης, όχι μόνο για να ωφεληθείς από αυτήν, ή να ελαφρώσεις έστω για λίγο από την Κρίση, αλλά κυρίως γιατί μπορείς και ξέρεις να προσφέρεις. Στέκεσαι όμως στους όρους αυτής της προσφοράς, στην ηθική αυτής της προσέγγισης. Δεν θες να αναπαράγεις τους μηχανισμούς της κομματικής πελατείας, θες τη θεσμοθετημένη επαφή των πολιτών (ατομικά και οργανωμένα) σε αυτή την πορεία. Δεν θες να σου πουν «έλα» γιατί ξέρεις ανθρώπους ή γιατί σε ξέρουν, αλλά γιατί αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα και τη σημασία της όποιας και με όποιον τέτοιας προσέγγισης. Θα μου πεις, μπορείς τώρα να συνομιλήσεις με φορείς, υψηλότατους φορείς αυτής της κυβέρνησης, μπορείς να επηρεάσεις (ή να διαμορφώσεις συνολικά) την πολιτική τους για το βιβλίο και τις βιβλιοθήκες ας πούμε, και κάνεις τον δύσκολο; Μα είναι ξεκάθαρο: δεν μπορείς ουσιαστικά να παρέμβεις όταν το αίτημα δεν ακουμπάει σε ένα σχεδιασμό και μία βούληση, δεν μπορεί να ζητείται η δική σου βούληση να γίνει η βούληση ενός υπουργού. Το θέμα είναι να συμβάλεις στη βούληση και το σχεδιασμό ενός υπουργείου, όχι ενός υπουργού, που σήμερα είναι και αύριο δεν είναι.

Σε πλησιάζει μια διαφημιστική εταιρεία. Ενδιαφέρεται για το σύλλογό σου και σου προσφέρει ένα χρηματικό ποσό για να της διαφημίσεις ένα προϊόν. Δεν προσφέρει σε σένα βέβαια τα χρήματα, αλλά στο σύλλογό σου. Το φτηνό αντίτιμο της δουλειάς που θα τους προσφέρεις θα το πουν «χορηγία» στο σύλλογο. Και φτηνά θα κάνουν τη δουλειά τους και θα το παίξουν χορηγοί. Ο σύλλογός σου τα χρειάζεται τα λεφτά για να φτιάξει επιτέλους μια βιβλιοθήκη. Τι κάνεις λοιπόν; Είναι δυνατόν να συναινέσεις να σου βάλουν χέρι οι εταιρείες και το marketing γιατί ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Θα τους αφήσεις να σε λερώσουν με τα συμφέροντά τους χαρίζοντας τους την εθελοντική σου παρθενιά; Μπορείς βέβαια ως βέρος κομουνιστής να καταγγείλεις την κυβέρνηση που "εξαπάτησε το λαό με τη δήθεν αριστερή ρητορεία της για να του υφαρπάξει την ψήφο, ενώ στην ουσία χαρίζει στο κεφάλαιο, στις πολυθνικές και στους διεθνείς τοκογλύφους το λαό και τα συμφέροντα της εργατικής τάξης". Κι όλα αυτά γιατί απλά δεν μπορείς να πεις πως τις βιβλιοθήκες και τον πολιτισμό τον έχουν χεσμένο και τον θεωρούν και πολυτέλεια (αξιοποιήσιμη ως ισοδύναμο από τη μη εφαρμογή του 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική παιδεία και παραπαιδεία).

Δύσκολος τελικά ο ενήλικος κόσμος, γεμάτος λακκούβες και βάρη και περισπάσεις και εκχωρήσεις και σειρήνες και θόρυβο, πολύ θόρυβο αδερφέ μου. Κι εσύ δεν αντέχεις το θόρυβο γιατί ο θόρυβος είναι φορτωμένος, βαρύς: κουβαλάει συμφέροντα, μυστικά, φιλοδοξίες, ιδεοληψίες, φανατισμό και μικροπρέπεια. Εσύ είσαι φτιαγμένος με άλλα υλικά, είσαι παιδί, όπως ήσουν όταν πραγματικά ήσουν παιδί. Απλά είσαι πια ένα παιδί με πολλές υποχρεώσεις που δεν προλαβαίνει να παίξει με τα στρατιωτάκια του.

***

Η Στέλλα πήρε χθες κάποια ψηφοδέλτια που είχαν μείνει από τις εκλογές σε μια γωνιά, τα γύρισε από την ανάποδη και τα ζωγράφισε. Η ενήλικη σκέψη μου απέδωσε έναν συμβολισμό σε αυτή την πράξη. Αλλά το παιδί μέσα μου επιμένει πως η πίσω όψη ενός ψηφοδελτίου είναι απλά ένα λευκό χαρτί.