Το παραμύθι της Σίλιας

Μια φορά ήταν ένα κορίτσι που δεν χωρούσε στο σώμα του. Δεν υπέφερε την ακινησία του ύπνου τα βράδια με πανσέληνο, δεν συμφωνούσε σχεδόν ποτέ με τις διαδρομές των ποδιών της, δεν συναινούσε στις αγκαλιές, τις χειραψίες και τα χάδια των χεριών της. Και  μια μέρα σηκώθηκε κι έφυγε από το σώμα της κι άρχισε να χορεύει, να χορεύει σε σπίτια κι αυλές και δρόμους, έμπαινε κι έβγαινε από καθρέφτες πυροβολώντας τα είδωλα των ανθρώπων με άναρθρες κραυγές ή άλλοτε στεκόταν κουλουριασμένη στο ταβάνι της κρεβατοκάμαράς της για ώρες μουρμουρίζοντας ακατάληπτες φράσεις ή ξάπλωνε γυμνή στους τάφους των επιφανών στα νεκροταφεία και άνθιζε το στήθος της ανάμεσα στα κυπαρίσσια.

Οι άνθρωποι λένε πως τα φαντάσματα είναι άνθρωποι που αρνήθηκαν τον έρωτα, όμως εγώ λέω πως είναι οι χορευτές του ανείπωτου.

***
Το έργο είναι του Antonio Berni

Ένας Βρετανός περιηγητής στην Ελλάδα του 1946

Ήταν το 1947 όταν στο Λονδίνο τυπώθηκε από τον John Murray ένα κάπως ιδιαίτερο ταξιδιωτικό βιβλίο με τον τίτλο "Classical Landscape with figures". Συγγραφέας του ήταν ο Βρετανός γελοιογράφος, συγγραφέας, ιστορικός της αρχιτεκτονικής και σκηνογράφος Osbert Lancaster. Θέμα του βιβλίου η Ελλάδα, μια περιήγηση στα τοπία και τους ανθρώπους της " από την εποχή του Αγαμέμνονα μέχρι τον Παπανδρέου". Το ταξίδι του Λάνκαστερ έγινε αμέσως μετά τον Πόλεμο και εν μέσω εμφυλίου πολέμου. Το δεύτερο δηλώνεται και αισθητικά καθώς ανοίγοντας το βιβλίο πέφτεις πάνω σε ένα δίφυλλο πολιτικών συνθημάτων (αρκετά ανορθόγραφων είναι η αλήθεια) από τους τοίχους της Αθήνας που εμφατικά αντικατοπτρίζει την πόλωση της εποχής.

Οι περιοχές που περιδιαβαίνει στις σελίδες του ο συγγραφέας είναι βέβαια η Αθήνα και η Αττική, η Βοιωτία και η Εύβοια, η Φωκίδα, η Θεσσαλονίκη και κάποια από τα νησιά (Κέρκυρα, Κρήτη, Σάμος, Χίος, Μυτιλήνη). Είναι η "Childe Harold country", οι περιοχές που στο ποίημά του "Το προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ" περιγράφει ο λόρδος Μπάυρον (Μετέωρα, Γιάννενα, Δωδώνη, Άρτα, Μεσολόγγι). Στον πρόλογό του ο συγγραφέας ευχαριστεί κάποιους ανθρώπους για τη βοήθεια και τη στήριξή τους, μεταξύ αυτών το Γιώργο Σεφέρη και τον καθηγητή βυζαντικής αρχαιολογίας Ανδρέα Ξυγγόπουλο. Ποιος ήταν όμως ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, ποιος ήταν ο Osbert Lancaster;

Ο Sir Osbert Lancaster γεννήθηκε το 1908 στο Λονδίνο. Υπήρξε κορυφαίος γελοιογράφος, ιστορικός της αρχιτεκτονικής και σκηνογράφος, ενώ έγραψε και πολλά βιβλία εκλαΐκευσης της αρχιτεκτονικής. Γελοιογράφησε από το 1939 ως το 1981 στη Daily Express, αρθρογράφησε για πολλά χρόνια στο "The Architectural Review" και δημοσίευσε κριτικές τέχνης στον Observer. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου δούλεψε στο Υπουργείο Πολέμου κι ύστερα στο Υπουργείο Εξωτερικών. Το Δεκέμβρη του 1944 ορίστηκε Ακόλουθος Τύπου στη Βρετανική Πρεσβεία στην Αθήνα. Το 1946 έκανε το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα, την οποία ερωτεύτηκε. Η σχέση του αυτή με το ελληνικό τοπίο και τους ανθρώπους κράτησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Προϊόν του έρωτα αυτού ήταν το Classical Landscape with figures, για το οποίο μίλησε εγκωμιαστικά ο παγκόσμιος τύπος, και το οποίο έγινε αφορμή για ένα νέο διεθνές βλέμμα στην ελληνική πραγματικότητα. Η ζωή του μετά την Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από δημιουργικό οργασμό, βιβλία, τοποθετήσεις, συγκρούσεις και υπεράσπιση της βρετανικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, σκηνογραφίες. Πέθανε το 1986. Η μόνη περίοδος που αρνήθηκε να επισκεφθεί την Ελλάδα ήταν η επταετία της Χούντας. 

Τα βλέμματα καμιά φορά

Τα βλέμματα είναι δρόμοι που φεύγουν 

Στρίβουν και χάνονται μακρυά

Δεν θα φτάσω ποτέ πριν απ’ αυτούς στην άκρη του κόσμου 

Αυτοί θα με οδηγούν, δεν θα ξεφύγω 

Θα τρέχω ξωπίσω τους 

Άλλοτε με λαχτάρα κι άλλοτε 

Με απελπισία 

Μια μέρα θα σταματήσω στη μέση του δρόμου νικημένος 

Θα ξαπλώσω στην ιδρωμένη άσφαλτο 

Και θα κλείσω τα μάτια 

Τα βλέμματα καμιά φορά είναι δρόμοι αδιέξοδοι

***

ο πίνακας είναι του John Rogers Cox

Το παραμύθι του κυκλάμινου

Μια φορά κι έναν καιρό ένας άντρας στάθηκε δίπλα στο ανοιχτό παράθυρο της νύχτας. Κοίταξε από ψηλά τους δρόμους και τα φώτα τους και τις σκιές των ανθρώπων που περπατούσαν σκυφτές, σέρνονταν σε γωνίες και τοίχους και χάνονταν στα σκοτεινά σοκάκια – μόνο τη νύχτα οι σκιές αφήνουν τα σώματα και κυκλοφορούν μονάχες τους ελεύθερες και κολασμένες. Η σκοτεινή ανάσα χάιδευε απαλά το καλοσχηματισμένο γυμνό κορμί του, ήχοι ονείρων και μαχών σε τσαλακωμένα κρεβάτια του ψιθύριζαν υποσχέσεις, όμως εκείνος έκλεισε το παράθυρο, έσβησε το φως και κοιμήθηκε. Μια σκέψη τον βασάνιζε απ’ το πρωί: που είδε ένα παιδί να κόβει ένα λουλούδι από ένα κυκλάμινο, να το δείχνει στη μαμά του κι ύστερα να το αφήνει να πέσει πίσω του αδιάφορα. "Τόση ομορφιά και να κόβεται εύκολα από τα πιο μικρά χέρια", σκεφτόταν. "Και τη δική μου ομορφιά ένα χέρι θα την υμνεί, κι ένα άλλο θα την κόψει μια μέρα". Από εκείνη τη νύχτα κανείς δεν τον ξανάδε στο παράθυρο. Κάποιος είπε πως οι σκιές είναι άνθρωποι που αρνήθηκαν να μοιραστούν την ομορφιά τους και κάποιος άλλος πως όλα αυτά είναι φαντασίες των ποιητών.

***

Ο πίνακας είναι του Julian Trevelyan