"Εις τον αδερφό μου Χρίστον"

Εις τον αδερφό μου Χρίστον μαχόμενον υπέρ της ορθής ανατροφής προσφέρω το βιβλίον τούτο"

Είναι δυο γερμανικά παιδαγωγικά βιβλία του 1860 "ομού δεδεμένα" ("συσταχωμένα") από τον κτήτορά τους (όχι από τον εκδότη). Το πρώτο είναι του Karl Schiller, "Englische und deutsche Erziehung:ein Beitrag zur Heranbildung unserer Jugend im Geiste der Zeit" (1868). Το δεύτερο είναι του Gustav Philipp Otto Willmann, "Paedagogische Vortraege : ueber die Heburg der geistigen Thaetigkeit durch den Unterricht" (1869). Ο κτήτοράς τους ήταν εκπαιδευτικός στις Κυκλάδες και λεγόταν Χρίστος Π. Οικονόμος. Η μικρή δωρεά του στη Βιβλιοθήκη αφορά σχεδόν ολοκληρωτικά γερμανικά βιβλία, κυρίως θεωρίας, ιστορίας και φιλοσοφίας της παιδαγωγικής. Ο γερμανομαθής δάσκαλος εν μέσω της γερμανικής κατοχής, το 1941, δωρίζει στη Βιβλιοθήκη αυτά τα βιβλία...

Τα δύο συγκεκριμένα όμως, δεμένα μαζί σε ένα τόμο, έχουν να μας πουν μια επιπλέον ιστορία. Οι ex libris σφραγίδες στις σελίδες τίτλου μας λένε πως ανήκαν στη βιβλιοθήκη του Δημητρίου Στ. Μαυροκορδάτου, της γνωστής φαναριώτικης οικογένειας. Ο Δημήτριος Σ. Μαυροκορδάτος (1821-1873) ήταν νομικός και πολιτικός του 19ου αιώνα, δάσκαλος, υφηγητής δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, πρωτοδίκης, πληρεξούσιος και δυο φορές υπουργός εξωτερικών και ανιψιός του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως ο Μαυροκορδάτος δώρισε τα δυο βιβλία στον αδερφό του Οικονόμου. Όμως στη μέσα πλευρά του μπροστινού εξωφύλλου υπάρχει μια κτητορική φράση "Εκ της βιβλιοθήκης Δημητρίου Στ. Μαυροκορδάτου" σβησμένη με μολύβι, με το ίδιο μολύβι που στην απέναντι σελίδα γράφεται η αφιέρωση στον Χρίστο Οικονόμου. Ο αδερφός του Οικονόμου ίσως ήταν φοιτητής του Μαυροκορδάτου, πήρε από τη βιβλιοθήκη του Μαυροκορδάτου το βιβλίο και δεν το επέτρεψε ποτέ, το δώρισε στον δάσκαλο αδερφό του σβήνοντας όσο μπορούσε τις αποδείξεις κατοχής του βιβλίου. Δεν θα μπορούσε να σβήσει τη σφραγίδα ex libris από τη σελίδα τίτλου (γι' αυτό και οι σφραγίδες μπαίνουν εκεί).

Όλα θα είχαν τελειώσει εύκολα αν δεν υπήρχε άλλη μια σφραγίδα στη σελίδα τίτλου: "Βιβλιοπωλείον και χαρτοπωλείον Γ. Χ. Κορνάρου (Αθήναι, οδός Σταδίου)". Το βιβλιοπωλείο του Κορνάρου λειτούργησε στις αρχές του 20ου αιώνα. Άρα το βιβλίο αγοράστηκε από εκεί, άρα ο Κορνάρος πωλούσε και χρησιμοποιημένα βιβλία, άρα είχε αγοράσει το βιβλίο από τον Μαυροκορδάτο ή τους απογόνους του μετά θάνατον. Αλλά τότε γιατί σβήστηκε η η κτητορική φράση από τον αδερφό του Οικονόμου με το ίδιο μολύβι που έγραψε την αφιέρωση; Ουφ!