Ο κινηματογράφος σε ένα σχολείο της Κορινθίας το 1932

"Σχολείον διτάξιον. Μαθηταί 91. Δημοδιδάσκαλοι: 1) Γεώργιος Παπαγεωργίου εκ Κεφαλαρίου Στυμφαλίας, ετών 34, έγγαμος, πατήρ 5 τέκνων…. 2) Πηνελόπη Παπαγεωργίου, εκ Συκιάς, ετών 30, άγαμος…."

Είναι τα πρώτα στοιχεία μιας έκθεσης που συντάσσει ένας συνεπώνυμος των δημοδιδασκάλων επιθεωρητής δημοτικών σχολείων το 1933 για το Σχολείο Μελισσίου (Σικυωνίας). Η έκθεση  στόχο έχει να  αναδείξει το παράδειγμα ενός καλού "λαϊκού σχολείου" και δημοσιεύεται στα "Εκπαιδευτικά Χρονικά' το Φεβρουάριο του 1933.

Θα μπορούσες να σταθείς στο μεγάλο αριθμό μαθητών που είχε στο δημοτικό του σχολείο το Μελίσσι την περίοδο 1931-1932 ή στο δυσανάλογα μικρό αριθμό δασκάλων σε σχέση με τους μαθητές. Η να διερευνήσεις ανούσια το γεγονός της συνεπωνυμίας δασκάλων και επιθεωρητή. Ή θα μπορούσες να χαθείς στην ομορφιά που καμιά φορά έχει αυτή η παλιά λόγια γλώσσα όταν περιγράφει τον κόσμο: "Η διδασκάλισσα… σεμνή το ήθος και φιλόπονος έχει ελκύσει την αγάπην και την εκτίμησην της κοινωνίας ολοκλήρου και των μαθητών. Διδάσκει επιτυχώς εργόχειρα και κεντήματα ως και μηχανήν κεντήματος και ραπτικής. Το σχολείον έχει εφοδιασθή με ραπτομηχανήν κεντήματος Singer". Πιο παρακάτω διαβάσεις πως ο δάσκαλος έχοντας μετεκπαιδευτεί στο «Γεωργικόν Φροντιστήριον» ασχολείται ιδιαίτερα με το σχολικό κήπο και τα μαθήματα γεωργίας των μαθητών του, οι οποίοι πουλώντας σπόρους στους αγρότες της περιοχής εξασφαλίζουν μέχρι και 10000 δραχμές το χρόνο. Με τα χρήματα αυτά αγοράζουν εργαλεία και εξοπλισμό για τον κήπο, εμπλουτίζουν τη σχολική βιβλιοθήκη με βιβλία, προμηθεύονται τετράδια, εικόνες, γραφική ύλη, ως και… κινηματογράφο.

Κι εδώ θα σταθείς: σε ένα «λαϊκό σχολείο» ενός χωριού της Κορινθίας, ανάμεσα στο Κιάτο και το Ξυλόκαστρο, που το 1933 αγοράζει κινηματογράφο. Το υπόλοιπο χρημάτων "εκ της προπαρελθούσης χρήσεως" είναι 1171.50 δραχμές. Μετά το καλοκαίρι οργανώνονται στο χωριό θεατρικές παραστάσεις και τα μετρητά στα χέρια των μαθητών φτάνουν τις 2772.50 δραχμές. Προστίθενται και ατομικά χρήματα και πλέον αγοράζεται «ένας κινηματογραφικός προβολεύς μετά εργαλείων συντηρήσεως, 2 ταινίες ζωολογικού κήπου, 1 ταινία "το κυνήγι των μαϊμούδων" και 3 ταινίες "ο Σαρλό δεν έχει τύχη". Και αφού οι μαθητές είδαν μέχρι και… "επτάκις" τις ταινίες αρχίζουν τις προβολές για τους χωρικούς με ένα μικρό αντίτιμο και με τα κέρδη τους αγοράζουν και άλλες ταινίες και πλήρη τα εξαρτήματα του κινηματογράφου. Και άρχισαν να έρχονται για τον κινηματογράφο και μαθητές των γειτονικών σχολείων: την 6 Νοεμβρίου 1931 τα σχολεία του Μεγάλου Βάλτου, του Μικρού Βάλτου, του Θολερού, του Λαλιώτη, του Θροφαρί και της Συκιάς. Την 18^η Νοεμβρίου το σχολείο των Γελληνιάτικων, το Δεκέμβριο το ημιγυμνάσιο του Ξυλοκάστρου. Τον Απρίλιο του 1932 ξανάρχονται όλα να δουν τις νέες ταινίες.

Έγιναν πολλά σε αυτό το σχολείο. Οι αγρότες άρχισαν να συμβουλεύονται τους μαθητές για μια σειρά αγροτικές εργασίες, για μπολιάσματα, φυτεύσεις, κλαδέματα και λιπάσματα. Το 28σέλιδο ανάτυπο τελειώνει με τη φράση: «Ημείς εκ καθήκοντος φέρομεν εις δημοσιότητα τα ειρημένα και οι αρμόδιοι ας αντλήσουν όσα διδάγματα ήθελον νομίσει σκόπιμα και αποτελεσματικά». Τα χρόνια πέρασαν βέβαια όπως κάνουν πάντα. Δεν ξέρω τι διδάγματα άντλησαν οι αρμόδιοι. Στέκομαι σε αυτή την ελπίδα που χρόνια τώρα μας βασανίζει, πως οι αρμόδιοι αντλούν διδάγματα, πως οφείλουμε να δημοσιοποιούμε τα πεπραγμένα μας για να κεντρίσουμε την αντλία των αρμοδίων.

Είναι αστείο κάπως: στη μόνη "συναισθηματική" παρεκτροπή αυτής της έκθεσης, ο συντάκτης της παραπονιέται για την Ακαδημία Αθηνών που αδιαφορεί για το παράδειγμα του «Λαϊκού Σχολείου Μελλισιού Σικυωνίας». Το βιβλίο αυτό το βρήκα στη Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας!

***

το πρωί ανάρτησα στο blog του Συλλόγου Γονέων του σχολείου του γιου μου ένα κείμενο για την κινηματογραφική μας ομάδα που την Παρασκευή κάνει την τελευταία της προβολή στο σχολείο. Το χειμώνα είχαμε παίξει και το "Τσίρκο' του Τσάπλιν. Φαίνεται πως η μαγεία του κινηματογράφου κρατάει χρόνια πολλά ή πως οι αρμόδιοι δεν έχουν ακόμη αντλήσει διδάγματα