Η ζωή σε βιβλία

[Αναδημοσίευση από το άρθρο του "Βιβλιοθηκάριου" στην "Αυγή", Κυριακή 30/12/2012]

Διασχίζω τους διαδρόμους της βιβλιοθήκης, που κατά κάποιο τρόπο είναι και οι δρόμοι του πνεύματος. Σχεδόν ρυθμικά ψιθυρίζω το ποίημα του Σαχτούρη: «δεν έχω γράψει ποιήματα/μόνο σταυρούς σε μνήματα καρφώνω». Οι περισσότεροι συγγραφείς αυτών των βιβλίων κείνται σε αλφαβητική σειρά μπροστά στα μάτια μου. Μοναδικό τους ίχνος τα βιβλία αυτά: η μάταιη μάχη τους να εξηγήσουν, να περιγράψουν, να προβλέψουν, να πληροφορήσουν, να φανταστούν. Ό,τι κι αν πέτυχαν με όλα τούτα τα βιβλία το πέτυχαν για λίγο ή για τους άλλους. Κέρδισαν ίσως μια αιωνιότητα, όμως δεν είναι εδώ και τώρα να τη διαχειριστούν. Άχρηστη αιωνιότητα ίσως η μη διαχειρίσιμη.

Η δουλειά μου, αιώνες τώρα, είναι αυτή η φροντίδα: ο διάλογος του ίχνους που αφήνουν πίσω τους οι άνθρωποι που διανοήθηκαν, ο διάλογος των βιβλίων που γειτνιάζουν στα ράφια της βιβλιοθήκης. Δεν είναι δουλειά μου να επιλέγω, να προτιμώ, να λογοκρίνω. Υπηρετώ την αναρχία του πνεύματος. Όχι την αφασία, όχι τη θανατερή ησυχία μετά τη μάχη των ιδεών και των ανθρώπων, την αναρχία υπηρετώ. Φροντίζω τις μάχες που γίνονται, φροντίζω οι μάχες να γίνονται. Υπηρετώ την ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση, διακονώ τη συγκέντρωση και την οργάνωσή της, φτιάχνω κλειδιά για την ιστορία, την επιστήμη, την τέχνη. Για όλους. Όχι για κάποιους

Ανοίγω την πόρτα σ’ εσάς- αναγκαστήκατε μπαίνοντας εδώ να αποδεχθείτε ότι δεν τα ξέρετε όλα, ότι η φαντασία και η σοφία σας έχει όρια. Πόσο σεμνούς σας φέρνουν εδώ τα όριά σας. Για μένα δεν έχει σημασία ποιος είστε, τι ξέρετε. Μόνο ό,τι χρειάζεστε με νοιάζει. Και στις ανάγκες μας είμαστε όλοι ίσοι. Θυμάμαι ποιους είδα φέτος στο αναγνωστήριο, σκυμμένους πάνω στα βιβλία: φοιτητές, μαθητές, πρώην υπουργούς, βουλευτές, εισαγγελείς, νοικοκυρές, ακαδημαϊκούς, γιατρούς, εργάτες, καθηγητές, δικηγόρους, συγγραφείς, ερευνητές, δεξιούς, αριστερούς, πιο δεξιούς, πιο αριστερούς και τους… μεσαίους.

Αυτά τα χρόνια τα τελευταία, τους μήνες αυτούς της σαρκοβόρας κρίσης, οι κυβερνήσεις κλείνουν βιβλιοθήκες, τις απαξιώνουν, τις στραγγίζουν οικονομικά, τις στερούν από το όραμα και τον κοινωνικό τους ρόλο. Τις παραδίδουν πομπωδώς στην ελεημοσύνη των χορηγών- λες και ο πολιτισμός είναι τα ψίχουλα που επιστρέφει το κεφάλαιο σε όσους φτιάχνουν το καρβέλι.

Διασχίζω τους διαδρόμους της βιβλιοθήκης, που κατά κάποιο τρόπο είναι και οι δρόμοι του πνεύματος. Πιάνω στα χέρια μου ένα σχολικό βιβλίο που αγαπώ: «Ι ζοί ςε αριθμύς». Εκδόσεις «Κομυνιςτίς». Εκδόθηκε στο Ροστόβ-Ντον το 1932 από Έλληνες. Με φωνητική ορθογραφία. Φτάνω στο τέλος του διαδρόμου, διαβάζω στον κολοφώνα του βιβλίου:

«Σιμίοςι. Επιδί δεν ιπίρχαν τόςα πολά ςιμάδια + (ςιμάδι τις πρόςθεςις) ανανκάςτικε το εκδοτικό να μεταχιριςτί ςε μερικές περιπτόςις τι λεκςύλα «κε» αντί τυ ςιμαδιύ +.»

Αναλογίζομαι πως και με τα πιο λίγα υλικά, και με τα πιο λίγα μέσα θα υπηρετούμε πάντα την ανάγκη σας για γνώση. Γιατί δεν είναι τα μέσα που μας κρατάνε ζωντανούς, αλλά οι ανάγκες σας.

Καλήν ημέρα άρχοντες...

Γύρω στις 7.30, Δευτέρα πρωί, παραμονή Χριστουγέννων, στην Κόρινθο. Παίρνουμε καφέ από μια καφετέρια στο κέντρο της πόλης και ξεκινάμε για την Αθήνα.

Περιμένοντας τον καφέ βλέπω έναν πιτσιρίκο που μπαίνει για να πει τα κάλαντα.

- "Να τα πούμε;" λέει

- "Να τα πεις, αν θες να σου δώσω κουλούρι να τα πεις", του λέει η υπάλληλος

Την κοιτάζει παραξενεμένος, αλλά ξεκινά:

-"Καλήν ημέρα άρχοντες και αν είναι ο ορισμός σας..."

Του δίνει το κουλούρι κι εύχονται ο ένας στον άλλο "χρόνια πολλά". Βγαίνουμε μαζί. Ο πιτσιρικάς γυρίζει στην παρέα του και κραδαίνοντας το κουλούρι σαν τρόπαιο, τους λέει: "ρε μαλάκες δείτε τι πήρα!". Συνέχισαν γελώντας. Η πόλη είναι άδεια, οι δρόμοι άδειοι, στην άκρη του κόσμου βγάζει κεφάλι ο ήλιος κι εμείς ξεκινάμε το ταξείδι μας τραγουδώντας. 

Φτάνουμε στη μεγάλη μας πόλη και στη δουλειά μας. Βγαίνω για λίγο, πάω στην τράπεζα να πληρωθώ. Έξω από το Πανεπιστήμιο τον βλέπω και το τραγούδι μέσα μου σταματάει. Κι αυτή η πόλη είναι άδεια, κάνει παγωνιά, και εκείνος ξαπλωμένος στα πόδια του αγάλματος μάλλον κοιμάται. Σου είπα πριν λίγες μέρες πως τα αγάλματα των δεσποτάδων τρέχουν γυμνά στην πόλη, όμως αυτό στέκει εκεί. Σκύβω το κεφάλι, βγάζω τη φωτογραφική μηχανή και βιαστικά τον φωτογραφίζω. Στέκομαι, δεν ξέρω τι άλλο να κάνω και ύστερα φεύγω.

Το αγαπημένο μου παραμύθι από μικρός (που ήμουν) είναι ο "ευτυχισμένος πρίγκηπας" του Oscar Wilde με το χρυσό άγαλμα και το χελιδόνι. Τι άλλο περιμένεις τώρα να σου πω; Πως θα ήθελα κάπως τα παραμύθια να μπαίνουν περαστικά από τη ζωή μας και να κάνουνε τα μάγια τους; Επιστρέφοντας από την τράπεζα, εκείνος δεν ήταν εκεί, ο δρόμος είχε γεμίσει ανθρώπους, κάποια παιδάκια κρατούσαν τα τρίγωνά τους και πήγαιναν να πουν τα κάλαντα:

"Καλήν ημέρα άρχοντες, κι αν είναι ο ορισμός σας..."

Υπό κατάληψη

"... «Αχ, παρδαλό μου και ασυνάρτητο σινάφι, μες το τσουβάλι του αυτός μας κουβαλάει ο τραγοπόδαρος με τη φλογέρα του που τρέχει μες τα δάση και γελάει...»

 "...Έχουνε κι ένα αρχηγό

που μοιάζει με μπαούλο.
- Να ζήσεις Μανδρακούλο μας, να ζήσεις Μανδρακούλο!..."

"- Μα, για να πούμε βρε παιδιά

και του στραβού το δίκιο

πώς γίνεται το όνειρο

να δούμε όλοι το ίδιο;..."

"Βάλτε παντού διπλές φρουρές, κι ο χρόνος δεν μας φτάνει, Τρελό στήσαμε χορό τριγύρω απ’ το καζάνι"

"Κόβε πριονάκι μου, η ώρα πλησιάζει,

Χριστούγεννα ζυγώνουνε... το αίμα μας και βράζει..."

****

ο "Βιβλιοθηκάριος" άνοιξε την πόρτα του σήμερα (αν μπορούσε ας έκανε κι αλλιώς) σ' εμάς τους καλικάντζαρους.  Το blog τελεί υπό κατάληψη. Τα πάνω ήρθαν κάτω...

Ένας παλαιολόγος

Ήρθε. Ψάχνει για έναν Παλαιολόγο- ελάχιστα γνωστά γι' αυτόν- μόνο ένα λήμμα στον Πυρσό. Οι ιστορικοί ερίζουν, άλλοι τον ταυτίζουν με τον Κωνσταντίνο ΙΑ΄, άλλοι τον αναφέρουν έτσι, άλλοι αλλιώς. Όπως και να είναι, ψάχνουμε μαζί του. Από βιβλίο σε βιβλίο. Είναι πιτσιρικάς, φοιτητής. Κάποια στιγμή μας λέει περί τίνος πρόκειται:

"η κοπελιά μου κάνει ένα διδακτορικό και τη βοηθάω... αν το τελειώσει γρήγορα θα έρθει κοντά μου... σας ευχαριστώ πολύ που με βοηθάτε...!"

Παραμονές των Χριστουγέννων του 2012- η πόλη άδεια και μίζερη. Θα υπάρξουν αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ, άλλη μια γυναίκα αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει (ευτυχώς την έσωσαν), συλλαλητήρια πλημμυρίζουν το Κέντρο, οι φασίστες παρελαύνουν στους δρόμους των πόλεων. Κι ένα αγόρι ψάχνει σε μια βιβλιοθήκη να βρει ένα Παλαιολόγο που θα φέρει κοντά το κορίτσι του.

Η Αριστερά και οι βιβλιοθήκες - μέρος β΄

[Αναδημοσίευση από το άρθρο του "Βιβλιοθηκάριου" στην "Αυγή", Κυριακή 16/12/2012]

Η δημόσια βιβλιοθήκη της Σαλαμάνκας έχει σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, δεδομένης και της κρίσης που μαστίζει την Ισπανία. Ενδεικτικά υπήρξε έλλειψη προ μηνών ακόμη και στο χαρτί υγείας. Οι υπάλληλοι της βιβλιοθήκης αναζήτησαν χορηγούς, πρακτική που στην Ελλάδα προτείνεται ως σωτήρια για τις υποχρηματοδοτούμενες βιβλιοθήκες. Σήμερα η βιβλιοθήκη της ισπανικής πόλης έχει χαρτί υγείας στις τουαλέτες της και στο αναγνωστήριο έχει αναρτηθεί σχετική επιγραφή που ευχαριστεί για τη χορηγία την τοπική βιομηχανία χάρτου.

Η δημοτική βιβλιοθήκη του Αμβούργου έχει 36 παραρτήματα μέσα στην πόλη, 496 εργαζόμενους και 396 περίπου εθελοντές. Τα εθελοντικά προγράμματά της αφορούν τους «διαλόγους», μαθήματα γερμανικής γλώσσας σε μετανάστες που γίνονται στους χώρους των βιβλιοθηκών (όπου μπορούν να βρουν και εφημερίδες στη γλώσσα τους) και στους «αγγελιαφόρους», πρόγραμμα που αφορά όσους δεν μπορούν (λόγω ηλικίας, αναπηρίας κ.ο.κ.) να επισκεφθούν τη βιβλιοθήκη, οπότε εθελοντές μαζί με ένα βιβλίο τους επισκέπτονται στον χώρο τους και τους διαβάζουν. Τόσο με τα δύο προγράμματα που υποστηρίζονται από εθελοντές, όσο και με τις πάγιες λειτουργίες της, η βιβλιοθήκη του Αμβούργου επιχειρεί να απευθυνθεί σε όλη την κοινότητα της πόλης, υποστηρίζοντας με κάθε μέσο τις ανάγκες των μελών της.

Η Φινλανδία είναι γνωστή για τις εξαίρετες βιβλιοθηκονομικές υπηρεσίες της, αποτέλεσμα των οποίων είναι η χρήση των υπηρεσιών αυτών από το 80% του πληθυσμού. Η σφοδρή οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1990, ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης των βασικών εμπορικών εταίρων της χώρας, της ΕΣΣΔ δηλαδή, οδήγησε σε ένα εκπληκτικό πρόγραμμα: οι δημόσιες δαπάνες για τις βιβλιοθήκες αυξήθηκαν, όταν άλλες μειώθηκαν πολύ. Στόχος, μαζί με την παιδεία και την έρευνα, να επενδυθούν χρήματα στις υποδομές που θα οδηγούσαν στην οικονομική ανάπτυξη. Προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα χρήματα για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, οι Φινλανδοί προκειμένου για τα κτήρια επιδόθηκαν την περίοδο εκείνη στην αλλαγή χώρων. Ενδεικτικά 11 τράπεζες μετατράπηκαν σε βιβλιοθήκες, δύο γραφεία επιχειρήσεων επίσης, χώροι εργοστασίων, σχολικά κτήρια, εστιατόρια ξενοδοχείων, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και... ανεμόμυλοι. 115 κατασκευαστικά πρότζεκτ αφορούσαν βιβλιοθήκες τη δεκαετία του ’90.

Όσο στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’90 Έλληνες υπουργοί εγκαινίαζαν κινητές βιβλιοθήκες, κάνοντας διαφήμιση εκπαιδευτικής πολιτικής με ευρωπαϊκά χρήματα, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Κένυας συντόνιζε δράση κυκλοφορίας βιβλίων με καμήλες στις βόρειες επαρχίες τη χώρας. Οι τετράποδες βιβλιοθήκες των Κενυατών απευθύνονταν στους ανθρώπους των καταυλισμών και τους μαθητές των σχολείων των βόρειων επαρχιών που ήταν αποκλεισμένοι από το βιβλίο.

Θα περιμένατε σε αυτό το σημείωμα να προτείνω δράσεις και πολιτικές που η Αριστερά μας θα μπορούσε να υλοποιήσει ή τέλος πάντων να συμπεριλάβει στο κυβερνητικό της πρόγραμμα. Δεν είναι δύσκολο αυτό να γίνει. Υπάρχουμε άνθρωποι που μπορούμε να δουλέψουμε για κάτι τέτοιο. Προτίμησα όμως να δείξω πως δεν είναι θέμα ιδεών, αλλά βούλησης η πολιτική βιβλιοθηκών. Ιδέες υπάρχουν -συμβατές και ασύμβατες με τις αρχές μας. Αυτό που χρειάζεται, νομίζω, είναι να κατανοήσουμε τι επιδιώκουμε σχεδιάζοντας και υλοποιώντας τις.

Ελάτε να γράψουμε ένα ποίημα

12 Δεκεμβρίου 2012

Λίγο μετά τις 10 το βράδυ

Αθήνα

40 χρόνων

1 χρόνο άνεργη

Έπεσε

Στο δρόμο

Από τον πέμπτο όροφο μιας πολυκατοικίας

Ένα κιλό σίδερο

Ποτέ δεν μπόρεσα να απαντήσω εύκολα. Τι είναι πιο βαρύ, "ένα κιλό σίδερο ή ένα κιλό βαμβάκι". Παιδί που ήμουν προτιμούσα το βαμβάκι: ήταν λευκό και αδύναμο, ενώ το σίδερο κρύο και σκληρό σαν το θάνατο. Και απαντούσα αυτό που προτιμούσα. Όταν με ρωτούσαν. Κάποιος μου είπε μια φορά πως και τα δύο είναι το ίδιο βαριά. Έκτοτε διεκπεραίωνα την απάντηση με το προφανές. Νομίζω όμως πως ξέρω πια τι εννοούσε πάντα η ερώτηση. Και τώρα απαντώ: "το σίδερο, βεβαίως".

***

Είναι ένα ποίημα του Γιάννη Κοντού, από τις "Φωτοτυπίες" με τίτλο "ο γέρος". Λέει στο τέλος:

"... ο γέρος όμως ζει και ξέρει

πώς γίνεται το σίδερο μπαμπάκι"

Το άγαλμα του δεσπότη*

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν το άγαλμα ενός δεσπότη στην πλατεία της πόλης μας. Στεκόταν μόνο στη μέση της να δείχνει με το τεντωμένο χέρι του το δρόμο του θεού, όπως λέγανε οι παλιοί. Εγώ πίστευα από τότε πως έδειχνε τη θάλασσα. Τα παιδιά μαζευόμασταν συνήθως γύρω του  τα καλοκαίρια. Εκεί δώσαμε τα πρώτα χάδια, τα πρώτα τσιγάρα, τα πρώτα φιλιά και εκεί μας χαρίστηκαν. Ένα καλοκαίρι (όλοι το θυμούνται) ένας μαθητής είδε το άγαλμα να ξυρίζει τα γένια του, να γδύνεται τα άμφιά του και γυμνό και χαρούμενο να τρέχει στη θάλασσα. Την επόμενη μέρα ο δήμαρχος διέταξε να αποσύρουν το βάθρο του αγάλματος και να μαζέψουν τις μαρμαρένιες τρίχες, τα άμφια και το σώβρακό του, που ήταν πεταμένα τριγύρω. Από τότε δεν έχει άγαλμα η πόλη μας. 

-Κάποιοι, χρόνια μετά, σκέφτηκαν να βάλουν στην πλατεία το άγαλμα του δήμαρχου. Όμως το ακύρωσαν. Γιατί στον τόπο μας τα αγάλματα δραπετεύουν γυμνά.

***

Αφιερωμένο στον SilentCrossing, του οποίου τη γραφή και το βλέμμα απολαμβάνω συχνά

Ο Δεκέμβρης μέσα μας

Ξέρεις,

ο 

Δεκέμβρης

μέσα μας φύτεψε

ένα φλεγόμενο χριστουγεννιάτικο

δέντρο

.

Ο κήπος στην Κόρινθο

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τις επιστροφές. Οι επιστροφές καταρχάς επιβεβαιώνουν ότι φύγαμε. Γιατί επιστρέφουμε, τι βρίσκουμε από αυτά που αφήσαμε πίσω μας, τι παίρνουμε μαζί μας επιστρέφοντας στον προορισμό μας, επιστρέφουμε σε ό,τι αφήσαμε ή σε ό,τι μας άφησε;; Έχουμε δικαίωμα να επιστρέφουμε αυτή την εποχή ή οφείλουμε στο μέλλον μας μια πιο δυναμική κίνηση προς τα εμπρός; Με τις επιστροφές μας αποδεχόμαστε τις ήττες μας ή γεμίζουμε το ρεζερβουάρ μας;  Οι απορίες αυτές μοιάζουν και είναι απλά δρόμοι. Που δεν πήραμε.

Υπάρχουν και δρόμοι που πήραμε. Αφήνοντας πίσω τα μεγάλα, στραφήκαμε στα μικρά. Ύστερα από ώρα έμοιαζαν εξίσου μεγάλα μες στην αυτονομία τους. Όπως τότε που ήμασταν παιδιά και παίζαμε στον κήπο στην Κόρινθο…

Η Αριστερά και οι βιβλιοθήκες* (μέρος α')

* αναδημοσίευση από την "Αυγή" της Κυριακής 2/12/2012

«… η μεγάλη έκπληξη ήταν η βιβλιοθήκη της φυλακής. Ένα δωματιάκι τρία επί τρία όλο κι όλο, με βιβλία πεταμένα δώθε-κείθε και στοιβαγμένα μέχρι το ταβάνι. Βιβλιοθηκάριος ήταν ένας εμπρηστής γεροϊσοβίτης…». Με τον ιδιαίτερο, γλαφυρό του λόγο ο Βασίλης Ραφαηλίδης αφηγείται στο «Μνημόσυνο για ένα ημιτελή θάνατο» τη ζωή του στη φυλακή της Αίγινας στις αρχές της χούντας. Η αυτοσχέδια βιβλιοθήκη των πολιτικών κρατουμένων, οικεία πρακτική στις δεκαετίες των διωγμών των αριστερών στην Ελλάδα, ήταν η ευκαιρία του να μάθει τον Μέλβιλ, τον Κόνραντ και τον Αίητζυ. Δεκάδες μαρτυρίες αγωνιστών αναφέρονται εξάλλου στις πρακτικές που εφάρμοζαν οι κρατούμενοι στις ελληνικές φυλακές και τις εξορίες, προκειμένου μέσω των βιβλιοθηκών που στήνονταν, να επιτυγχάνεται η μόρφωση και ιδεολογική διαμόρφωση των συντρόφων τους.

Με γλαφυρότητα περιγράφει και ο Βικτόρ Σερζ στα απομνημονεύματά του τα δωδεκάωρα που δούλευε στα εργοστάσια στο Παρίσι για να προλαβαίνει έπειτα μόλις δύο-τρεις ώρες ανοιχτή τη βιβλιοθήκη Σαιντ Ζενεβιέβ για μελέτη. Βέβαια, ο Σερζ προερχόταν από μια οικογένεια που άλλαζε τόπο κατοικίας κάθε λίγο ανάλογα με τις βιβλιοθήκες που ήθελαν να συμβουλεύονται οι γονείς του. Σοσιαλιστές και ριζοσπάστες στην Ισπανία έφτιαχναν βιβλιοθήκες στα «σπίτια του λαού», και το ίδιο έκαναν οι αναρχικοί στα «εργατικά κέντρα» τους, ορίζοντας και βιβλιοθηκάριους σε αυτά. Οι χώροι αυτοί ήταν χώροι ζύμωσης και ιδεολογικής θωράκισης, ήταν όμως και πολιτιστικά και μορφωτικά κέντρα για τον λαό και τους εργάτες που ήταν αποκλεισμένοι από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τις βιβλιοθήκες της Σοβιετικής Ένωσης θαυμάζει ο Ζαν Ζενέ το 1936 όταν την επισκέπτεται. Είναι από τα λίγα πράγματα για τα οποία μιλάει με θαυμασμό στο πολύκροτο βιβλίο του «Επιστροφή από τη Σοβιετική Ένωση».

Τι συμβαίνει όμως σήμερα; Ποια είναι η σχέση της Αριστεράς με τις βιβλιοθήκες; Δεν είναι ίσως άδικο να πούμε πως η Αριστερά έχει πάρει διαζύγιο με τους χώρους αυτούς. Δεν θα δει κανείς βιβλιοθήκες στις κομματικές οργανώσεις, δεν θα βρει κέντρα τεκμηρίωσης ούτε καν στα κεντρικά γραφεία των κομμάτων. Με δυσκολία θα απαντήσει κανείς μερικές γραμμές στα προεκλογικά προγράμματα.

Τι θα μπορούσε να κάνει λοιπόν η Αριστερά σήμερα με τις βιβλιοθήκες: Πολλά.

Είναι όμως εποχή για κάτι τέτοιο; Αν όχι τώρα, τότε πότε; Μα αν αντιλαμβάνεται κανείς τη δημιουργία βιβλιοθηκών ως επένδυση στο μορφωτικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό κεφάλαιο, σαφώς και είναι η κατάλληλη στιγμή. Οι βιβλιοθήκες ποτέ δεν ήταν βιβλία στα ράφια, ήταν άνθρωποι στα ράφια. Άνθρωποι που αναζητούν και βρίσκουν και παράγουν και διαλέγονται.

Η Αριστερά αν θέλει να αλλάξει τον κόσμο πρέπει να χρησιμοποιήσει εργαλεία αλλαγής. Η γνώση και ο πολιτισμός, οι βιβλιοθήκες, είναι ένα τέτοιο εργαλείο. Περισσότερα στο επόμενο σημείωμα…

υγ: Ευχαριστώ την Πόλυ για την εμπιστοσύνη και την... εικονογράφηση του άρθρου