Αχ αυτή η πόλη

σφραγίδα σε σχολικό βιβλίο του 1946

Αχ αυτή η πόλη. Οι υπόγειες διαδρομές της. Η χειμωνιάτικη μοναξιά της. Όμορφη πόλη, αληθινή δηλαδή. Γυμνή. Έχει συνηθίσει να ζει με τις πληγές της. Τρίτη απόγευμα περιφέρομαι στην πλατεία Κοτζιά. Το παζάρι βιβλίου πνιγμένο στον κόσμο. Χιλιάδες βιβλία σε χαμηλές τιμές, βλέμματα και χέρια ψάχνουν, πρώτη κίνηση γυρίζουν το βιβλίο ανάποδα, κοιτούν την τιμή, ύστερα ενδιαφέρονται για το περιεχόμενο. Υπάρχει μια χυδαία ασέβεια σε αυτή την διαδικασία, μια βίαιη αδιακρισία: τα βιβλία είναι φτηνά, δεν αξίζουν το θαυμασμό, τα γδύνουν, ζουλάνε το σώμα τους, κοιτούν τα δόντια τους κι ύστερα τα πετούν σε ένα καλάθι ή στη θέση τους πίσω. Δεν αγαπήσαμε ποτέ τα βιβλία, την ανάγνωση αγαπήσαμε, σκέφτομαι. Δίκαιο κι άδικο όλο ετούτο. Χιλιάδες βιβλία: την αξία τους την πολλαπλασιάζει το πλήθος ή την υπονομεύει; Η περιδιάβασή μου τελειώνει, αγοράζω τρία, η μέρα έξω έχει κάτσει βαριά πάνω από την πόλη, σαν στομαχόπονος.

Αχ αυτή η πόλη. Οι υπόγειες διαδρομές της γίνονται μέσα μας. Τρίτη βράδυ. Το σπίτι μας ετοιμάζεται να πέσει για ύπνο. Κλείνω τα παντζούρια. Η τελευταία εικόνα της μέρας είναι η ίδια πάντα αυτό τον καιρό: παγωμένη νύχτα, κάθετη. Ο δρόμος άδειος έξω, δεν κυκλοφορεί κανείς. Μονάχα το πορτοκαλί φως της λάμπας στην κολόνα σαν πλάγιος προβολέας κοιτάει το σκηνικό. Ναι είναι αυτό ακριβώς: ένα σκηνικό. Η πόλη αυτή είναι μια θεατρική παράσταση. Στη σκηνή στέκουν αμίλητοι και ακίνητοι σαν τα στρατιωτάκια των παιδικών μας παιχνιδιών οι ηθοποιοί. Εσύ έχεις έρθει να παρακολουθήσεις την παράσταση φίλε μου ανυποψίαστος. Σιγά-σιγά σου προκαλεί απορία, αδημονία, εκνευρισμό αυτή η ανυπαρξία, θαρρείς πως το σκηνικό του δρόμου είναι πιο ενεργό από τους ανθρώπους, κινείται, μιλάει με μια μέσα φωνή, οι άνθρωποι θαρρείς πως έγιναν το σκηνικό, το έργο το παίζει η πόλη, η πόλη είναι ο ρόλος και οι ηθοποιοί. Όπως και να είναι οι περισσότεροι δεν αντέχουν αυτή την παράσταση κι αποχωρούν οργισμένοι. Εσύ επιμένεις. Κι αρχίζεις να νικάς σιγά-σιγά. Όλο και κάποιος ηθοποιός στη σκηνή κουνιέται, κουράζεται, πεινάει, αποχωρεί, πάει για κατούρημα. Είναι ξεκάθαρο σε σένα πια. Το έργο είναι η μάχη του ηθοποιού με το θεατή, της σκηνής με την πλατεία. Το τέλος ίσως να δείξει πως εξαρχής εσύ, ο θεατής, ήσουν ο ήρωας του έργου, το έργο είναι ο θεατής που επέμενε να ακούει και να κοιτάει τη σκηνή να στέκει ακίνητη μια παγωμένη νύχτα του χειμώνα, τις αμέτρητες παγωμένες νύχτες του χειμώνα, ο χειμώνας είναι μια εποχή, η εποχή μας. Τελικά ποτέ δεν αγαπήσαμε αυτή την πόλη. Τη ζωή μας σε αυτήν αγαπήσαμε, σκέφτεσαι. Κλείνεις το φως και πας να ξαπλώσεις.

Οι βιβλιοθήκες και το "δημόσιο συμφέρον"

[Αναδημοσίευση από το άρθρο του "Βιβλιοθηκάριου" στην "Αυγή", Κυριακή  27/ 1/2013]

]

Σε έγγραφο του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης το οποίο στάλθηκε στις  7 Ιανουαρίου σε πολλούς δημόσιους πολιτιστικούς φορείς, αναγγέλλονται μια σειρά καταργήσεις και συγχωνεύσεις τους. Το εισαγωγικό κείμενο της επιστολής αναφέρει πως «παράλληλα με το πρόγραμμα αξιολόγησης των δομών των διοικητικών μονάδων, προωθείται και η αναδιάρθρωση των φορέων του δημοσίου τομέα με κατεύθυνση τον εξορθολογισμό της λειτουργίας τους μέσω καταργήσεων ή συγχωνεύσεων». Εκτός των άλλων το έγγραφο αναφέρει πως επιδιώκεται «η αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διοίκηση του δημόσιου τομέα» και «η μη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού με τα έξοδα λειτουργίας φορέων που δεν εξυπηρετούν πλέον το δημόσιο συμφέρον».

Ανάμεσα στους παραλήπτες του εν λόγω εγγράφου βρίσκονται 45 δημόσιες βιβλιοθήκες της χώρας και η Εθνική Βιβλιοθήκη. Το έγγραφο και η βούληση του Υπουργείου αποτελούν καταφανώς ένα μεγάλο βήμα στην επιχειρούμενη περαιτέρω διάλυση των βιβλιοθηκών και των φορέων βιβλίου στην Ελλάδα, αφού με προσχηματικό τρόπο η λειτουργία τους έμμεσα κρίνεται ως άσκοπα δαπανηρή.

Οφείλουμε να παρατηρήσουμε σε σχέση με την επιστολή του Υπουργείου τα εξής: 

α) Το πρόγραμμα αξιολόγησης των δομών των διοικητικών μονάδων αναφέρεται ως παράλληλο της συγχώνευσης ή κατάργησής τους, γεγονός που αν ήταν αληθές, πρέπει να αποτελεί παγκόσμια πατέντα, η αξιολόγηση δηλαδή ενός φορέα να εξελίσσεται ταυτόχρονα με την κατάργησή του.

β) Ο εξορθολογισμός της λειτουργίας των πολιτιστικών φορέων της χώρας ταυτίζεται με τις συγχωνεύσεις ή τις καταργήσεις τους και όχι με την επένδυση ή την ανάπτυξή τους 

γ) Είναι απορίας άξιον πώς γίνεται αποτελεσματικότερη η διοίκηση πολιτιστικών φορέων που υποστελεχώνονται χρόνια τώρα και με κεντροποιημένο μοντέλο σε υπηρεσίες διάσπαρτες σε όλη τη χώρα, με διαφορετικές λειτουργίες, συνθήκες, ιδιαιτερότητες και κοινό για καθεμία. 

δ) Οφείλει να απαντήσει του Υπουργείο αν θεωρεί πως η δημόσια βιβλιοθήκη της Λιβαδειάς, ή αυτές της Βέροιας, της Δράμας, της Αίγινας, της Μυτιλήνης, των Ιωαννίνων, της Λάρισας, της Κέρκυρας, του Ρεθύμνου, της Ρόδου ή της Καλαμάτας και όλες οι άλλες υπολογίζονται στους φορείς αυτούς που «δεν εξυπηρετούν πλέον το δημόσιο συμφέρον». 

ε) Είναι τουλάχιστον ενδιαφέρον να απαντήσει του Υπουργείο πόσα χρήματα θα εξασφαλίσει από τη συγχώνευση της Βιβλιοθήκης του Κοραή στη Χίο, μιας από τις σημαντικότερες σε υλικό βιβλιοθήκες της χώρας, δεδομένου ότι δεν ξοδεύει ευρώ για την πληρωμή έστω και ενός ειδικευμένου υπαλλήλου σε αυτήν χρόνια τώρα… 

στ) Οφείλει να απαντήσει το Υπουργείο αν θεωρεί δαπανηρή την υποστελεχωμένη και υποχρηματοδοτούμενη Εθνική Βιβλιοθήκη που η ελεημοσύνη των χορηγών της εξασφάλισε νέο κτήριο, ενώ καμία προετοιμασία δεν έχει ανακοινωθεί ενόψει της μετακόμισής της και ο όρος παράδοσης του νέου κτηρίου από το ίδρυμα Νιάρχου στο Δημόσιο, που προβλέπει τριπλάσιο προσωπικό από το σημερινό, φαντάζει και είναι πια ουτοπικός.

Στην ολομέτωπη επίθεση της κυβέρνησης στους πολιτιστικούς φορείς της χώρας, οφείλουν να απαντήσουν και οι σύμμαχοί της, όχι μόνο οι γνωστοί «ύποπτοι», αλλά και οι πολιτιστικά «ευαίσθητοι» σύντροφοι της «υπεύθυνης Αριστεράς».

Δεν ξεχνώ το φασισμό*

"Εκεί στη σκάλα την πλατιά
στη σκάλα των δακρύων
στο Βίνερ Γκράμπεν το βαθύ
το λατομείο των θρήνων

Εβραίοι κι αντάρτες περπατούν
Εβραίοι κι αντάρτες πέφτουν,
βράχο στη ράχη κουβαλούν
βράχο σταυρό θανάτου.

Εκεί ο Αντώνης τη φωνή
φωνή, φωνή ακούει
ω καμαράντ, ω καμαράντ
βόηθα ν’ ανέβω τη σκάλα.

Μα κει στη σκάλα την πλατιά
και των δακρύων τη σκάλα
τέτοια βοήθεια είναι βρισιά
τέτοια σπλαχνιά είν’ κατάρα.

Ο Εβραίος πέφτει στο σκαλί
και κοκκινίζει η σκάλα
κι εσύ λεβέντη μου έλα εδω
βράχο διπλό κουβάλα.

Παίρνω διπλό, παίρνω τριπλό
μένα με λένε Αντώνη
κι αν είσαι άντρας, έλα εδώ
στο μαρμαρένιο αλώνι."

Ιάκωβος Καμπανέλλης

(οι κρατούμενοι του Μαουτχάουζεν αποχαιρετούν την ελληνική αποστολή κρατουμένων μετά την απελευθέρωση):

 

«Κι ένας άλλος είπε:

«Μέσα στα πέντε χρόνια που έμεινα κλεισμένος εδώ μέσα, τρεις φορές η Ελλάδα έστειλε την ελευθερία να χτυπήσει την πόρτα του Μαουτχάουζεν.. Η πρώτη ήταν, όταν μάθαμε πως ο Μουσολίνι νικήθηκε στα βουνά της Αλβανίας. Η δεύτερη, όταν έφτασε ως εδώ το μήνυμα πως στην Ακρόπολη των Αθηνών οι Έλληνες ανέβηκαν μια νύχτα και κατέβασαν τη γερμανική σημαία. Η Τρίτη φορά ήταν εκείνη που εδώ κοντά μας, στο λάκκο του λατομείου, ένας Έλληνας, ο Αντώνης,…».

Μόλις ακούστηκε το όνομά του το πλήθος άρχισε να τον φωνάζει και να τον ζητάει. Πλησίασα το μικρόφωνο και είπα πως ο Αντώνης έφυγε.»

Μαουτχάουζεν/Καμπανέλλης

* 27 Ιανουαρίου: Παγκόσμια μέρα μνήμης για το Ολοκαύτωμα

Κυριακάτικη εκδρομή

Υπάρχουν κάποιες ιδιαίτερες εκδρομές των παιδικών μας χρόνων σε λίμνες, βουνά ή χωράφια κάτι κατάφωτα κυριακάτικα μεσημέρια του χειμώνα μαζί μ' ανθρώπους που δεν ζουν σήμερα... Δεν θα επαναληφθούν ποτέ φυσικά. Αποτυγχάνω κάθε φορά που επιχειρώ να ανακαταλάβω την ευτυχία τους, τη διαστολή τους. Και το μόνο που μου μένει είναι να γράψω αυτό το σημείωμα για τις εκδρομές των παιδικών μας χρόνων που ολοκληρώθηκαν. Αμετάκλητα.

(Τότε φαινόταν πως δεν θα τελειώσουν ποτέ)

Ο βίος και η πολιτεία ενός Εβραίου Μακρυγιάννη

Το βιβλίο έχει τίτλο «Έλληνας, Εβραίος και αριστερός». Συγγραφέας του είναι ο Μωυσής Μιχαήλ Μπουρλάς και πρωτοεκδόθηκε το 2000 από τις εκδόσεις «Νησίδες». Πρόκειται για την αυτοβιογραφία ενός Έλληνα Κομουνιστή Εβραίου, πολύμήχανου, που πολύ περιπλανήθηκε «πολλῶν δ᾿ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,/πολλὰ δ᾿ ὅ γ᾿ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,..»…

Θα μπορούσαν να είναι τα απομνημονεύματα ενός Μακρυγιάννη ή η αυτοβιογραφία ενός Ζορμπά. Κυρίως γιατί ο βίος και η πολιτεία του Μωυσή Μπουρλά διατηρεί με έναν υπαινικτικό τρόπο άμεση σχέση με το ύφος της γραφής του πρώτου ή το λογοτεχνικό χαρακτήρα του δεύτερου.

Η αφηγηματική ροή αφήνει ρωγμές, η αισθητική του κειμένου είναι αστόλιστη, οι ατέλειές της αφήνουν γυμνή μια αφοπλιστική ειλικρίνεια, όσα δεν λέγονται κατ’ ουσίαν δεν υποκρύπτονται, οι οφειλές και τα μνημόσυνα στο τέλος είναι σχεδόν αυτόνομες ποιητικές πόλεις-κράτη. Το βιβλίο νομίζω, είναι από αυτά που αφήνουν τα ίχνη τους, παρά την κάποια επιμέλεια που θα του χρειαζόταν από τον εκδοτικό οίκο. Αν το κυρίαρχο στοιχείο του βιβλίου είναι βέβαια η ζωή του συγκεκριμένου ανθρώπου, η γραφή και ο τρόπος της αφήγησης είναι νομίζω ένας κρυμμένος θησαυρός σχεδόν σε όλη την έκτασή του.

Αφήνω εδώ σαν ελάχιστο δείγμα το βιογραφικό του Μωυσή Μπουρλά, όπως το αντιγράφω από την «Αυγή» και όπως συνοπτικά περιέχεται και στ’ «αυτιά» το βιβλίου: «…Ο Μωυσής Μπουρλάς γεννήθηκε στο 1918 στο Κάιρο, από Βολιώτη πατέρα και Χιώτισσα μητέρα. Η οικογένειά του, για οικονομικούς λόγους, εγκαταστάθηκε αργότερα στη Νάουσα και μετέπειτα στη Θεσσαλονίκη, όπου ο μικρός Μωυσής βοηθούσε τον αρτοποιό πατέρα του, ενώ όταν τέλειωσε το γυμνάσιο έγινε τορναδόρος. Το 1935, σε ηλικία 17 ετών, εντάχθηκε στην ΟΚΝΕ.

Όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό και πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο. Το 1943 και ενώ στη Θεσσαλονίκη οι Ναζί άρχιζαν να εφαρμόζουν την "Τελική Λύση", ο Μ. Μπουρλάς εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ, όπου έδρασε με το όνομα «Βύρων». Το 1945, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, συνελήφθη για την πολιτική του δράση και εξορίστηκε στον Αη Στράτη, τη Μακρόνησο και την Ικαρία.

Το 1951 μετανάστευσε στο Ισραήλ, όπου συνέχισε τη δράση του μετέχοντας στο Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας, καθώς και στο εργατικό κίνημα. Στη διάρκεια της παραμονής του εκεί απώλεσε την ελληνική ιθαγένεια. Μετά το 1967 μετανάστευσε στη Βουλγαρία και στη συνέχεια στη Σοβιετική Ένωση, όπου συνέχισε να εργάζεται ως τορναδόρος μέχρι το 1982, oπότε και συνταξιοδοτήθηκε. 

Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1990, σε ηλικία 72 ετών, και από τότε ξεκίνησε ένα νέο αγώνα για την επιβίωση αλλά και για να αποκτήσει ξανά την ελληνική ιθαγένεια (την οποία πήρε 9 χρόνια μετά). Μη έχοντας πόρους για να επιβιώσει έκανε διάφορες δουλειές και αρχικά εγκαταστάθηκε σε ένα μικρό δωμάτιο που του παραχώρησε η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια μετακόμισε στο γηροκομείο «Σαούλ Μοδιάνο», όπου έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.»…

Δεν κοιτώ, καθρεπτίζομαι*

Δικαιούσαι λοιπόν να είσαι ευτυχισμένος; Όταν όλοι γύρω σου δυστυχούν, εσύ μπορείς να είσαι ευτυχισμένος; Όταν γύρω σου κάποιοι απελπίζονται, μπορείς εσύ να στέκεσαι όρθιος; Είναι η ευτυχία κατά μόνας ηδονή; Σαν πετύχει η ευτυχία σου, τύφλα να ‘χει η ευτυχία των άλλων; Και τελοσπάντων, την έχεις θωρακίσει την ευτυχία σου; Ή μήπως την υπερασπίζεσαι ρε φίλε μόνο και μόνο για να μην τη μολύνεις στη δυστυχία των άλλων; Γιατί τότε πολύ επίφοβη βλέπω να είναι, και εύθραυστη η ευτυχία σου. Και τι την κάνεις; Γονιμοποιείς κάτι με την ευτυχία σου ή απλώς επιβιώνεις σκεπασμένος με αυτήν; Νομίζω πως οι δυστυχείς είναι λιγότερο μόνοι όσο περισσότεροι γίνονται. Οι ευτυχείς όσο λιγοστεύουν τόσο πιο τσιγγούνηδες γίνονται, σπαγκοραμμένοι, τσιφούτηδες. Επίσης έχω διαπιστώσει πως όσο περισσότερη είναι η ευτυχία, τόσο πιο εύκολα κρύβεται. Η δική σου ευτυχία φίλε μου είναι μικρή και φαίνεται, φαίνεται που αγωνιά μην μικρύνει κι άλλο, μην χαθεί, είναι φοβισμένη ευτυχία, είναι μια ευτυχία που εν τέλει δυστυχεί. Να τη χαίρεσαι λοιπόν τη δυστυχισμένη ευτυχία σου- να ξέρεις, όχι για πολύ. Αν όμως επέλεγες φίλε μου να τροφοδοτείς με την ευτυχούλα σου την ελπίδα των άλλων, αν χρησιμοποιούσες τη δύναμη που σου δίνει για να παλέψεις για την ευτυχία των άλλων;

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια όμορφη λευκή και στρόγγυλη πέτρα σε μια παραλία. Τις νύχτες με πανσέληνο όταν οι άλλες πέτρες αφηγούνταν ιστορίες, εκείνη καθόταν ξέχωρα και θαύμαζε κοιτώντας ψηλά. «Τι κοιτάς;» την ρωτούσαν; «Δεν κοιτώ. Καθρεπτίζομαι» τους απαντούσε. Με τα χρόνια τη συνήθισαν και έπαψαν να ασχολούνται με την ψηλομύτα λευκόπετρα, πόσο μάλλον που συνέχεια μονολογούσε πως η θέση της δεν είναι ανάμεσά τους, αλλά εκεί ψηλά, για να την βλέπουν όλοι.

Μια μέρα μια κυρία περπατώντας στην παραλία πρόσεξε τη μεγάλη πάλλευκη πέτρα, την έπιασε στα χέρια της και χαρούμενη είπε στο παιδί της: «θες να την πάρουμε στο σπίτι;». Την πήραν και την έβαλαν σε ένα ράφι στη βιβλιοθήκη. Πόσο ευτυχισμένη ήταν λευκόπετρα που πια όλοι θα τη θαύμαζαν, που βρήκε επιτέλους μια θέση μοναδική για εκείνη. Δεν την ένοιαζε καθόλου που δεν θα έβλεπε τη σελήνη στον ουρανό.

Τα χρόνια πέρασαν, οι άνθρωποι μεγάλωσαν, η κυρία πέθανε, το σπίτι γέρασε και ερήμωσε, και η βιβλιοθήκη γέμισε βιβλία. Η πέτρα μας καθόταν στριμωγμένη και σκονισμένη πια σε ένα ράφι. Ένα απόγευμα το παιδί που είχε γίνει άντρας ήρθε να αδειάσει το σπίτι. Τα έπιπλα θα πήγαιναν σε ένα ίδρυμα, τα βιβλία σε μια βιβλιοθήκη, ό,τι άχρηστο θα πήγαινε στα σκουπίδια. Το χέρι του την έπιασε, την κοίταξαν τα μάτια του δακρυσμένα, τα πόδια του τον οδήγησαν στη βεράντα του σπιτιού, το στόμα του είπε «α, ρε μάνα» κι ύστερα… ύστερα ο άντρας την πέταξε με δύναμη μακριά στην παραλία.

Αν θεωρείς φίλε μου πως προβλεπόμενα τα παραμύθια τελειώνουν καλά, είναι γιατί εν τέλει όλα συναντούν κάποια στιγμή την αλήθεια τους. Έτσι και η λευκόπετρα. Τσακισμένη από την πτώση, αδιάφορη γι’ αυτό και λυτρωμένη από το πάθος της, έζησε για αιώνες μαζί με τις άλλες πέτρες, και κάτι νύχτες με φεγγάρι που την έλουζε το φως, αφηγούνταν ιστορίες πιο ευτυχής από ποτέ γιατί δεν ήταν μόνη.

*το κείμενο είναι αφιερωμένο στο Γρηγόρη στ. Το αρκουδάκι της φωτογραφίας είναι 34 χρόνων.

Το ΕΚΕΒΙ είναι τράπεζα: διασώστε το

... και διαδώστε το...

Ανακοινώθηκε προ ημερών η απόφαση του αρμόδιου υπουργού Πολιτισμού κου Κώστα Τζαβάρα για το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, του μόνου κρατικού θεσμού άσκησης πολιτικής βιβλίου στη χώρα μας.

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου πέτυχε στα 19 χρόνια της λειτουργίας του να ασκήσει κρατική πολιτική βιβλίου, να επιχειρήσει τομές, να προωθήσει τη βιβλιοφιλία, να δημιουργήσει εργαλεία έρευνας (όπως η biblionet), να υποστηρίξει καινοτόμες ιδέες. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου απέτυχε να λειτουργήσει χωρίς πολιτικές ή επιχειρηματικές παρεμβάσεις, δεν δημιούργησε ακλόνητες υποδομές, δεν μπόρεσε να αποκτήσει θεσμική και η οικονομική αυτονομία στο ρόλο και το έργο του. Ακόμη και έτσι, λειτουργώντας με πασίδηλες αδυναμίες το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου πρόσφερε έργο. Αντί όμως να διορθωθούν τα κακώς κείμενα καταργούνται και τα καλώς κείμενα.

Αδυνατούμε να δεχτούμε το κλείσιμό του με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού κου Κώστα Τζαβάρα. Αντιλαμβανόμαστε την υποτέλειά του στη διαχειριστική μνημονιακή πολιτική καταστροφής των δημοσίων υπηρεσιών και την αρνούμαστε. Το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου δεν θα εξοικονομήσει χρήματα, αλλά θα ανατινάξει εκ θεμελίων την κρατική πολιτική βιβλίου με μακροχρόνιες συνέπειες στον πολιτισμό και την εκπαίδευση του λαού μας. Είμαστε επομένως αναγκασμένοι, κάθε ένας από εμάς και όλοι μαζί, οι βιβλιοθηκονόμοι και αρχειονόμοι και οι εργαζόμενοι σε βιβλιοθήκες και αρχεία, , να διακηρύξουμε την αντίθεσή μας στην υπονόμευση της πολιτικής βιβλίου και να αντιδράσουμε δυναμικά απαιτώντας ένα Εθνικό Κέντρο Βιβλίου που θα είναι θεσμικός φορέας παιδείας και πολιτισμού με αυξημένο ρόλο και στα θέματα βιβλιοθηκών.

Με την πολιτική που ασκείται στο χώρο του πολιτισμού και της παιδείας βλέπουμε καθημερινά να απαξιώνονται όλοι οι φορείς που προάγουν την εκπαίδευση και τον πολιτισμό και να διακυβεύεται η ύπαρξή τους στο βωμό της μνημονιακής πολιτικής. Καταστροφικά δείγματα της πολιτικής αυτής αποτελούν το κλείσιμο των σχολικών βιβλιοθηκών και του Οργανισμού Παιδικών και Εφηβικών Βιβλιοθηκών, όπως επίσης και η υποχρηματοδότηση των ακαδημαϊκών και δημοσίων βιβλιοθηκών. Καλούμε και τους υπόλοιπους φορείς του βιβλίου στην Ελλάδα σε κοινό αγώνα, υποστηρίζουμε τη σωτηρία και ενίσχυση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου προχωρώντας σε δράσεις ενημέρωσης του κοινού

Οι βιβλιοθηκονόμοι και αρχειονόμοι της χώρας καλούν τον υπουργό ΚώσταΤζαβάρα να αναιρέσει την απόφασή του για κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ.

Στη Μιμί

[Αναδημοσίευση από το άρθρο του "Βιβλιοθηκάριου" στην "Αυγή", Κυριακή  13/ 1/2013

 Ούτε 1, ούτε 2, ούτε 3. 21 βιβλία του έχω εντοπίσει με τυπωμένη στις πρώτες σελίδες τους την αφιέρωση: «στη Μιμί». Μπορεί να είναι και άλλα, πάντως όπως και να είναι, ο Βασίλης Βασιλικός έχει αφιερώσει σχεδόν όλα τα βιβλία του σε μία γυναίκα, στη γυναίκα του, στην πρώτη του γυναίκα. Δεν ξέρω τι άλλο, πέραν του προφανούς, εξυπηρετεί μια τέτοια εμμονή, όμως η ανάγκη αυτή ξεφεύγει συχνά, σαν μια φευγαλέα και βιαστική σκιά, από την προσοχή του αναγνώστη.

Σε 13 ανθρώπους αφιερώνει τη «γη του διαμαντιού» ο Νάνος Βαλαωρίτης το 2006,  στη «Σόνια και το Ολγάκι» ο Μήτσος Αλαξανδρόπουλος τη μυθιστορηματική βιογραφία του Τσέχωφ το 1981, η Σόνια Ιλίνσκαγια αφιερώνει στο Μήτσο της τη «μοίρα μιας γενιάς» (μελέτη της μεταπολεμικής πολιτικής ποίησης), χρόνια μετά η κόρη τους Όλγα Αλεξανδροπούλου αφιερώνει το βιβλίο της  «ο Διονύσιος Ιβηρίτης και το έργο του  Ιστορία της Ρωσίας» στους γονείς της.  «Σ’ όσους πέρασαν μέσα απ’ το στήθος μου – σαν το νερό μέσα απ’ το μύλο» αφιερώνει τη «Νυχτοφιλία ο ποιητής Ορέστης Αλεξάκης, «στους ναυτικούς που θαλασσοπνίγονται» ο Αντώνης Κακαράς το «Off Shore αγάπη μου», στα σκυλιά του Στόρμη, Ευτοπία και Γραίγο ο Χρόνης Μίσιος αφιερώνει τα «κεραμίδια στάζουν». Στη γυναίκα του, στα παιδιά, τις νύφες και τους γαμπρούς και στα εγγόνια του αφιερώνει το βιβλίο του «μερικές εννοιολογικές και φιλοσοφικές απόψεις» ο Μιχάλης Τζανακάκης, «εις όσους ειργάσθησαν και δεν αντημείφθησαν» ο Παναγιώτης Φαρμακόπουλος την «Τυχολογία» του, στο «Μιμίκο που η αγάπη του με συντροφεύει» η Μαρίνα Πετρονώτη αφιερώνει μία έρευνά της στο ΕΚΚΕ για την επαγγελματική κινητικότητα. Ο Γιώργος Βλαχοδημητράκος αφιερώνει μια φιλοσοφική του εργασία στο γιο του και τον καλεί «να εφαρμόσει ό,τι γράφω».

Μαρίες, Νικηφόροι, τσοπάνηδες, υπουργεία, βασιλείς, Κ., Μ. σύζυγοι, ερωμένες, ανίψια, θείοι, παιδιά, εγγόνια, γονείς – κυρίως γονείς, κυρίως μητέρες, μοναχοί, Παναγίες, δάσκαλοι, επώνυμα πρόσωπα, ήρωες και παληκάρια, γιαγιάδες, ιδρύματα και χιλιάδες πρόσωπα παρελαύνουν στις πρώτες σελίδες των βιβλίων που πιάνουμε στα χέρια μας. Είναι κατά κάποιο τρόπο οι υπεύθυνοι για όσα διαβάσαμε, όσοι συντρόφευσαν ή καθόρισαν τους συγγραφείς, όσοι ανέχτηκαν την έμμονη υπηρεσία τους στη γραφή. Είναι οι έντυπες αφιερώσεις στα βιβλία. Αφιερώσεις που ίσως χάνονται στις επανεκδόσεις, τις μεταφράσεις και τους συλλογικούς τόμους στο μέλλον, μικρές χαραμάδες ιδιωτικότητας που εμφανίζονται στους λευκούς τοίχους των σελίδων. Κρυπτικές, φιλόδοξες, φλύαρες, σεμνές, λιτές, αποκαλυπτικές, συνθηματικέ, ερωτικές, φανατισμένες, θρησκόληπτες, τρυφερές αφιερώσεις σε κάθε είδους βιβλία. Και από την άλλη πλευρά κάποια βιβλία χωρίς αφιέρωση, έτσι χωρίς λόγο – μπορείς βέβαια να υποψιαστείς κάποιον αδήλωτο, για τούτο εμφανή, εγωισμό ή μια ανόητη σοβαροφάνεια ή κάτι άλλο.

Οι αφιερώσεις, οι τυπωμένες αφιερώσεις των συγγραφέων, είναι εν γένει σκιές. Επίμονες στην είσοδο των βιβλίων, σαν τα σκυλιά που φυλάνε τα σπίτια των αφεντικών τους. Οι αφιερώσεις ποτέ δεν  έγιναν σημαντικότερες από τα βιβλία που τις περιέχουν. Βέβαια σε κάποια βιβλία η αφιέρωση ήταν το μόνο εύστοχο κείμενό τους…

Η αναγνωστική λέσχη των λούτρινων παιχνιδιών

Συνεννοήθηκαν την Τρίτη. Την Τετάρτη η μία κουβαλούσε στην τσάντα της τρία λούτρινα κουκλιά και το βιβλίο που έκανε δώρο στην κόρη της στις γιορτές. Η άλλη κουβαλούσε τα βιβλία που της έφερε ο Άη Βασίλης. Στήσαμε γρήγορα το σκηνικό στη βιβλιοθήκη και βγάλαμε τις φωτογραφίες- μην μας δει κανένας χρήστης να κυκλοφορούμε με κουκλάκια στα χέρια!

ο βιβλιοπόντικας της Σταυρούλας

το ντουέτο της Κυριακής

Ο Κώστας ήταν από τους πρώτους που έστειλαν φωτογραφίες- μπορούσα να διαλέξω και οπτική γωνία... Μου γράφει: "φέτος είχα πει δεν θα πάρω βιβλία (μια χαρά ήταν ξαναδιαβάζοντας τα παλιά). Την παρτίδα την έσωσε in extremis η σύζυγος. Πήγε στο βιβλιοπώλη κι έμαθε αυτά που ζαχάρωνα. ήταν τριλογία, αλλά δεν μας έπαιρνε και για τα τρία"...

η... διλογία του Κώστα

Τον Ανέστη δεν τον ξέρω, ούτε δικτυακά, ούτε στην πραγματική ζωή... ήταν ο πρώτος που ανταποκρίθηκε. Απλά τον φαντάζομαι να στήνει το σκηνικό επειδή ένας μουρλός είχε μια μουρλή ιδέα...

ο σκύλος ο αυτιάγγουρας του Ανέστη...

Τη Φρόσω την ξέρω από παλιά και την Ιφιγένεια (την κόρη της). Η Φρόσω μου είχε δώσει το πρώτο βιβλίο του Χουλιαρά που διάβασα, το Λούσια, μου είχε γράψει και αφιέρωση. Τέλοσπάντων... νυχτιάτικα και οι δυο φωτογράφιζαν. Ένα σας λέω: υπάρχει σημειολογία στο γάιδαρο...!

ο γάιδαρος της Φρόσως...

αυτό θα είναι μάλλον η αναγνωστική λέσχη των γαϊδάρων της Φρόσως

ο γάιδαρος της Ιφιγένειας

Η Ευδοξία είναι συνάδελφος βιβλιοθηκονόμος σε δημοτική βιβλιοθήκη. Το βιβλίο είναι του επίσης συναδέλφου και συγγραφέα Ανδρέα Καπανδρέου απο την Κύπρο.

 ο αρκούδος και τα ξωτικά της Ευδοξίας

Ούτε την Αγνή την ξέρω, όμως το κορίτσι τρελάθηκε και από ό,τι φαίνεται μάλλον ευχαριστήθηκε την όλη φάση. Εγώ δεν μπόρεσα να ξεχωρίσω μία φωτογραφία. Τις βάζω όλες!

η Μίνι της Αγνής διαβάζει Μουρακάμι!

η Piggy της Αγνής διαβάζει Έμιλυ Ντίκνσον!

ο Μπομπ και ο Πάτρικ διαβάζουν Ροντάρι (πάλι της Αγνής)

αυτός είναι ή ο Τσιπ ή ο Ντέηλ (της Αγνής) και διαβάζει... Θορώ (καλά τώρα)!

Τη Ρουμπίνη την ξέρω μόνο δικτυακά- δεν αργεί η ώρα που θα δούμε ο ένας το πρόσωπο του άλλου (γράφει υπέροχα κείμενα στο blog της). Πάντως μου έστειλε τη φωτογραφία της και προς το παρόν αρκούμαι στα βιβλία, το σκυλάκο και το... χαλί της!

Το σκυλάκι της Ρουμπίνης (ή μήπως αρκουδάκι;)

Τώρα κοίτα να δεις: η Κατερίνα ήταν καθηγήτριά μου στη σχολή και από τους ανθρώπους που το πάθος τους γι' αυτή τη δουλειά το κληροδότησαν ως δάσκαλοι σε πολλούς από εμάς. Σπάνιο αυτό, όπως σπάνια και η συγκίνηση που μου προκαλεί η συμμετοχή της σε αυτό το φιλαναγνωστικό παιχνίδι.

Το αρκουδάκι της Κατερίνας στις κεραίες της εποχής μας...

Με την Άννα συναντιόμαστε στα κείμενα, αφού όλα τα άλλα μας χωρίζουν κάπως: η απόσταση, η δουλειά (είναι μια διόλου αναίσθητη αναισθησιολόγος), η ηλικία (εκείνη ισχυρίζεται πως είναι πολύ νεώτερή μου). Πολύ θα ήθελα να τη δει η νύφη της να φωτογραφίζει κουκλάκια στο σαλόνι- τι θα σκεφτόταν τάχα για την πεθερά της;

ο πάπιος της Άννας

Την κ.κ. νομίζω πως δεν την ξέρω- με τον παραδοσιακό τρόπο της άμεσης επικοινωνίας. Σχολιάζει συχνά το μπλογκ και τα σχόλιά της πάντα συμπληρώνουν αυτά που σκέφτομαι. Ε'υχομαι σύντομα να κάνει και δικό της μπλογκ, γιατί μάλλον έχει πράγματα να πει.

η... νεκρή φύση της κ.κ.

Η Σταυρούλα η Ρενάτα μου έγραψε: "εγένετο το θέλημά σου... Το πάνω μπλε χωρίς τίτλο είναι το τάμπλετ, που ΄χει μέσα 40+ αδιάβαστα (τα 20 πρόσφατη  σοδειά). Αδιάβαστα έχω κι άλλα χάρτινα αλλά είπες πρόσφατα αποκτήματα. Το αρκούδι είναι πρόσφατο απόκτημα, ειδικά για το ποστ."

το αρκουδάκι της Ρενάτας

Τη Νατάσσα την ξέρω μόνο διαδικτυακά- έχουμε πει πολλές φορές να συναντηθούμε. Πλησιάζει η ώρα. Για κάποιο λόγο έχει εμμονές με τις πασχαλίτσες. Για κάποιο λόγο έχει βάλει όλα τα βιβλία ανάποδα στη φωτογραφία (όπως και η Ρενάτα)...

ο ξανθός στόχος της Νατάσσας

Η Λίνα έχει δυνατή γραφή και συντηρεί ένα υπέροχο μπλογκ- θα συναντιόμασταν τα Χριστούγεννα, αλλά μας πλάκωσαν οι κουραμπιέδες. Οπότε η από κοντά γνωριμία μας αναβάλεται για λίγο. Εν τω μεταξύ κυκλοφορούμε στην ίδια πόλη...

Το σκυλάκι της Λίνας (κατέβηκε για λίγο από το χριστουγενιάτικο δέντρο)

Ο Γιώργος έβαλε playmobil στο κάδρο- όμως η κόλλα του δεν μηδενίζεται... γιατί ναι μεν είναι εκτός του θέματος, όμως, όπως κάνει συχνά στο μπλογκ του, είναι εντός του πνεύματος... Σημείωση: η ηλικία των πλεϊμομπίλ προδίδει στους γνώστες και την ηλικία του...

Τα playmobil του Γιώργου

O Νίκος είναι στην Κρήτη- πριν φύγει από την Αθήνα προλάβαμε να γνωριστούμε. Είναι λίγο τεμπέλης στα αφιερώματα, αλλά συνεπής. Διατηρεί ένα από τα αγαπημένα μου μπλογκ- όσα γράφει συχνά με μαγεύουν.

Το ποντίκι του Silent

Η Ντίνα είναι συνάδελφος, βιβλιοθηκονόμος και φίλη με έναν ιδιότυπο τρόπο. Συναντιόμαστε συνήθως σε πορείες ή συνέδρια. Πριν λίγο καιρό και με τη βιβλιοθήκη που δουλεύει υπό κατάληψη, έψαξε να βρει και να μου στείλει μια αφιέρωση της Σόνιας Ιλίνσκαγια στο Μήτσο Αλεξανδρόπουλο που της είχα ζητήσει για τις "Αφιερώσεις". Μικρές ιδιοτροπίες βιβλιοθηκάριων θα μου πείτε, όμως και οι δύο ήμασταν ιδιαίτερα χαρούμενοι που κλείσαμε μια ενότητα "ενδο-οικογενειακών" αφιερώσεων...

Το... επαναστατημένο παγόνι (;) της Ντίνας

Η Ελευθερία είναι επίσης συνάδελφος βιβλιοθηκονόμος. Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Δεν συναντιόμαστε σε πορείες ή σε συνέδρια και αποφεύγουμε την πολιτική συζήτηση μεταξύ μας για να μην χαλάσουμε τις καρδιές μας. Δεν γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο, αλλά όταν γνωριστούμε μάλλον θα έχουμε πολλά να πούμε. Φωτογράφισε τα βιβλία της την ώρα που εσείς κοιμόσασταν χθες το βράδυ...

Τα σκυλιά την Ελευθερίας

Ο Γρηγόρης θα μπορούσε να είναι φίλος μου αν είχα ανέβει τα τελευταία 2-3 χρόνια στο Βόλο ή αν αυτός είχε κατέβει στην Αθήνα. Όμως είναι φίλος μου με άλλο τρόπο- μοιραζόμαστε κάπως τα μύχιά μας μέσω των μπλογκ μας. Θα μπορούσε να είναι φίλος μου μόνο και μόνο για ένα κείμενό του.

Ο χιονάνθρωπος του Γρηγόρη

Ο Τσαλαπετεινός δύο με τρεις φορές το χρόνο αποτοξινώνεται από το διαδίκτυο και το μπλογκ του- έχω την εντύπωση πως όταν το κάνει αυτό, διαλύεται στα κομμάτια του. Όπως και να είναι, ιδρωμένος και λαχανιασμένος φωνάζει τώρα: "είμαι κι εγώ μέσα... ανεβάζω στις 12... τι μου κάνεις... τι μου κάνεις..."

ο γατούλης και το στρατιωτάκι του Τσαλαπετεινού

Η Μαρία ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες και η ψυχή της ταξιδεύει (ενίοτε στους δρόμους της Αθήνας). Καμιά φορά επισκέπτεται και το Λουτράκι. Οπότε μια μέρα που δεν θα κάνει ιδιαίτερη ζέστη θα βρεθούμε εκεί, θα κάτσουμε στην παραλία και θα μιλήσουμε ίσως για τα βιβλία που γράφει. Το λούτρινο το ζήτησε από ένα φίλο της (δεν μπορώ να φανταστώ πώς του δικαιολόγησε το αίτημά της...). Συναντήθηκαν σε μια χιονισμένη πλατεία για να της το δώσει

το πιθήκι του φίλου της Μαρίας...

Τι νόημα είχε λοιπόν όλο αυτό; Είναι κάτι παραπάνω από ένα χαριτωμένο παιχνίδι αυτή η συγκέντρωση φωτογραφιών με βιβλία και λούτρινα ζωάκια; Είναι μια κάπως πρωτότυπη βιβλιοφιλική δράση; Είναι μια πράξη αντίστασης στο πνεύμα και την ουσία των ημερών που ζούμε ή μια πράξη αποφυγής του κακού συναισθηματικού κλίματος; Ίσως να είναι όλα αυτά ή τίποτα από αυτά. Όμως δικαιούμαι να νομίζω πως περάσαμε ωραία, ήταν ιδιαίτερο όλο αυτό, φωτογραφίζοντας μικρές στιγμές της ιδιωτικότητάς μας. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε εδώ όλοι μαζί. Όλοι μαζί... Ευχαριστώ πολύ όλους σας για τη συμμετοχή.

Ένα κουβάρι κείμενο

Είμαι ένα γατούλης- γκρίζος και μικροκαμωμένος - βγαίνω από τις γιορτές των Χριστουγέννων με ένα κουβάρι κλωστές ανάμεσα στα πόδια μου μπερδεμένες κλωστές κομμένες ιστορίες δεμένες ζωές η μία με την άλλη με κόμπους χοντρούς και ξέφτια παίζω με το κουβάρι μου είναι πολύ διασκεδαστικό το παιχνίδι μου αυτό όταν δεν γράφω ανοίγω τα παράθυρά μου ή μεταμορφώνομαι σε χελώνα που βγάζει τα πόδια και το κεφάλι της έξω και προχωράω ανάμεσα στις ζωές των ανθρώπων και πάνω τους κοπανάω και γδέρνω τις ιστορίες τους και πάνω μου τις κουβαλώ είμαι ένας γατούλης με ροζ πατουσάκια με τα νύχια μου αρπάζω το κουβάρι των ανθρώπων και το πετώ από 'δω κι από 'κει είμαι ένα κουβάρι ιστορίες μυστικά ηδονές κι αδιέξοδα και κάποιος γατούλης - γκρίζος και μικροκαμωμένος - παίζει μαζί μου το θεό.