.jpg)
Το "Νερόμύλο στον Φλος" (The mill on the Floss) τον βρήκα σε μια ιδιωτική βιβλιοθήκη. Είναι μια αμερικανική έκδοση του μυθιστορήματος της George Eliot το 1901 από την Doubleday. Στη λευκή σελίδα πριν τη σελίδα τίτλου υπάρχει στο αντίτυπο που κρατώ στα χέρια μου μία μεγάλη σφραγίδα με τρίγωνο πλαίσιο εντός του οποίου αναγράφεται :
"Loaned to the crew by The American Seamen's Friend Society (175 Fifth Avenue, New York 10, Ν.Υ.)"
Σκέφτομαι καμιά φορά πόσο εύκολα μπορείς να ασκήσεις μια πολιτική, ας πούμε πολιτική βιβλίου και ανάγνωσης, όταν πραγματικά θες να το κάνεις. Η American Seamen's Friend Society υπήρξε απότοκο της λεγόμενης "Δεύτερης Μεγάλης Αφύπνισης" (1790-1830), της μεγάλης ανάπτυξης δηλαδή προτεσταντικών κινημάτων στους χώρους των Μεθοδιστών και Βαπτιστών στις ΗΠΑ. Αποσκοπούσε στον εγγραμματισμό της κοινωνίας, καθώς μόνο μέσα από την ανάγνωση γινόταν αντιληπτό το μεταρρυθμιστικό πνεύμα. Ανέπτυξε ένα εκτεταμένο δανειστικό βιβλιοθηκονομικό σύστημα την περίοδο 1859-1967. Δεδομένου ότι η ναυτική ζωή και το πλήθος των λιμανιών των ΗΠΑ δεν θα επέτρεπε δημιουργία βιβλιοθηκών στις ακτές, αποφασίστηκε ένα σύστημα φορητών βιβλιοθηκών και συλλογών που "δανείζονταν από την A.S.F.S. και από συγκεκριμένα λιμάνια απευθείας στα αμερικανικά πληρώματα των εμπορικών πλοίων. Το υλικό ήταν και θρησκευτικό (βέβαια) και κοσμικό (όπως στο παράδειγμά μας το μυθιστόρημα της Έλιοτ). Το σύστημα των κινητών δανειστικών βιβλιοθηκών του Αμερικανικού Συλλόγου των Φίλων των Ναυτικών αποτέλεσε πρότυπο για παρόμοια προγράμματα που ακολούθησαν στις ΗΠΑ.
Το πώς βέβαια έφτασε ένα από αυτά τα βιβλία σε μια ιδιωτική συλλογή στη Νέα Ιωνία, είναι άλλη ιστορία. Πιθανολογώ πως κάποιος Έλληνας ναυτικός δεν επέστρεψε ποτέ το βιβλίο που δανείστηκε, ίσως γιατί μετά το 1967 το πρόγραμμα έληξε και τα βιβλία έμειναν "ορφανά" στα πλοία, με το αιώνιο σημάδι μιας ευφυώς απλής ιδέας που υλοποιήθηκε γιατί ο κόσμος έπρεπε να διαβάζει, να μορφώνεται για να γίνει καλύτερος...
