Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015

"Να καλλιεργήσωσι δύο βλαστούς, εκεί που πρότερον ηύξανε μόνον εις"


Έφυγε ενθουσιασμένη που το βρήκε.  Είναι μια "γεωπονική χημεία" του 1847 "προς χρήσιν των δημοτικών σχολείων". Τυπώθηκε στην Κέρκυρα για λογαριασμό της Ιονίου Κυβερνήσεως. "Γεωπονική" γιατί επιδιώκει "όπως χρησιμεύση υπέρ της προόδου της γεωργίας εν γένει". Στο εισαγωγικό σημείωμα για τους δημοδιδάσκαλους του Ιονίου ο μεταφραστής γράφει: "η παρέχουσα τους καρπούς γη πρέπει να κατασταθή γονιμοτέρα, εάν θέλωμεν να προφθάσωμεν τας ανάγκας του αυξάνοντος της πατρίδος ημών πληθυσμού". Άλλο ήθελα βέβαια να πω, αλλά παρασυρόμενος στην ανάγνωση καταφεύγω σε αναπόφευκτες συγκρίσεις: φαίνεται να γίνεται απτή η σημασία της γνώσης όταν συνδέεται με την άμεση ανάγκη εφαρμογής της. Είναι μια αρετή κάποιων σχολικών βιβλίων του παρελθόντος αυτή, που νομίζω πως δεν υπάρχει σήμερα. Ο σκοπός της γνώσης είναι τόσο άμεσος που λειτουργεί ως σχεδόν αυταπόδεικτο κίνητρο.


Είναι αστείο όμως: το βιβλίο ήταν άκοπο 168 χρόνια. Μια 80χρονη χημικός-ερευνήτρια το διάβασε σήμερα πρώτη φορά στη βιβλιοθήκη. Πόσο χαρούμενη έφυγε.

2 σχόλια:

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Πολύ ενδιαφέρον. Και δείχνει επίσης τον σημαντικό και προοδευτικό ρόλο της Ιόνιας Ακαδημίας. Πάντως, μου γεννήθηκε ένας προβληματισμός: η αναγκαιότητα η γνώση να καταλήγει στην εφαρμογή. Φοβάμαι πως δεν μπορεί αυτό να γενικευθεί, ακόμη και στα σχολικά βιβλία. Η γνώση καταρχάς σκέφτομαι ότι θα πρέπει να καλλιεργεί και την ανάγκη αναζήτησης νέας γνώσης, την περιέργεια, τη σκέψη την ίδια και οπωσδήποτε η διαθεματική προσέγγιση είναι αυτό που μπορεί να συμβάλει στην πρόσληψη και στην κατανόηση των γνώσεων που δίνονται στα παιδιά μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σκέψεις κάνω, χωρίς να είμαι παιδαγωγός βέβαια.
Πάντως, ωραία ευκαιρία μου έδωσες πάλι!

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

Συμφωνώ με το συλλογισμό. Ωστόσο σκέφτομαι πόσο προωθητικά λειτουργεί η διδασκαλία της γνώσης όταν συνδέεται με τις ανάγκες και τα ερεθίσματα. Πόσο στεγνή, θεωρητική, βαρετή και ανούσια η φυσική και η χημεία που διδάχτηκα ακριβώς γιατί ποτέ δεν με κέντρισε ως απτός κόσμος.