Εκσυγχρονισμός ή εξαφάνιση των νοσοκομειακών βιβλιοθηκών

Σε κάθε συνάντηση ιατρικών βιβλιοθηκονόμων ένα ερώτημα αρχίζει την κάθε κουβέντα:

«-Από πότε έχετε να πάρετε επιστημονικά περιοδικά;»

Έτσι απλά διατυπώνεται ο «πόνος» των βιβλιοθηκονόμων για να καλυφθούν οι ανάγκες σε τρέχουσα, έγκυρη και διεθνή πληροφόρηση των επιστημόνων υγείας. Κι ενώ παγκοσμίως γίνονται θαύματα πληροφόρησης, -δηλ. υπάρχουν δημοσιεύματα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν ώστε να βελτιωθεί η πρόληψη ασθενειών ή τα υπάρχοντα θεραπευτικά πρωτόκολλα- στην Ελλάδα δεν έχουν δημιουργηθεί μοντέλα ή πλατφόρμες που θα αξιοποιούν την πληθώρα πληροφοριών και γνώσης ή για να το πούμε πιο απλά δεν υπάρχει ένας Εθνικός φορέας, μια Εθνική Ιατρική Βιβλιοθήκη που θα συλλέγει, θα αξιολογεί και τελικά θα παρέχει συστηματικά όλη την παραγόμενη γνώση.

Για ποιον όμως, λόγο γίνεται αυτή η συζήτηση; Τι χρειάζεται όλη αυτή η δυνατότητα πρόσβασης στην ιατρική γνώση και τι ρόλο παίζουν οι βιβλιοθήκες σ΄ όλο αυτό το σκηνικό;

Το ζητούμενο δεν είναι άλλο από την παροχή καλύτερης ποιότητας υγείας. Γιατί μόνο ο σωστά πληροφορημένος επιστήμονας μπορεί να οδηγηθεί σε θεραπευτικά πρωτόκολλα αποτελεσματικά για τον άρρωστο και για το δημόσιο σύστημα παροχής υγείας.

Συχνά - για να εξηγηθεί- τι σημαίνει ιατρική βιβλιοθηκονομία μου αρέσει να φέρνω το παράδειγμα ενός καρκινοπαθούς που «θεραπεύεται» με παλιά χημειοθεραπευτικά γιατί ο γιατρός του δεν έχει πληροφόρηση για τα νεότερα (βλέπε «Ένας βιβλιοθηκονόμος στο νοσοκομείο»). Μ΄ αυτό τον τρόπο θέλω να καταδείξω την τραγικότητα της έλλειψης έγκυρης, έγκαιρης, συστηματικής και τεκμηριωμένης πληροφόρησης. Είναι προφανές το δικαίωμα αλλά κι η υποχρέωση στην πληροφόρηση των επιστημόνων, όσο προφανής είναι κι υποχρέωση των ιατρικών βιβλιοθηκονόμων να παρέχουν αυτή την πληροφόρηση μέσα από Βάσεις Δεδομένων, περιοδικά, βιβλία, news letter κλπ.

Μήπως όμως είναι προφανής κι η υποχρέωση των εκάστοτε υπουργών, γ. γραμματέων, διοικητών … να ακούσουν τους βιβλιοθηκονόμους που εδώ και χρόνια φωνάζουν ότι οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες αν δεν εκσυγχρονιστούν θα πεθάνουν;

Τι σημαίνει εκσυγχρονισμός για μια νοσοκομειακή βιβλιοθήκη;

* Πρώτα από όλα σημαίνει έγκυρη ανανέωση των συνδρομών της.

* Μετά σημαίνει συμμετοχή στα υπάρχοντα διεθνή, ευρωπαϊκά, εθνικά, ακαδημαϊκά, τοπικά δίκτυα. Στην Ελλάδα- κατά ένα νομικίστικο παράδοξο- οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες έχουν αποκλειστεί από τη συμμετοχή στο ακαδημαϊκό δίκτυο Heal-link, την οικονομική δαπάνη του οποίου έχει το Υπουργείο Παιδείας κι έτσι αφού είναι φύσει αδύνατο να συνεργαστούν οι δύο υπουργοί (Παιδείας-Υγείας) μένουν για χρόνια εκτός δικτύου οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες.

* Δημιουργία συνεργατικών δράσεων οριζόντιας δικτύωσης. Το απλούστερο όλων: να καλύπτουν πολύπλευρα οι νοσοκομειακές βιβλιοθήκες τις πληροφοριακές ανάγκες των χρηστών τους χωρίς να λαμβάνουν όλες το ίδιο έντυπο περιοδικό, δηλαδή, να δημιουργηθεί μια κοινοπραξία όπου θα καταγραφούν τα περιοδικά που χρειάζονται κι ο κάθε τίτλος να αγοράζεται μόνο μια φορά αλλά να παρέχεται σε όλα τα ιδρύματα.

Υπάρχουν χιλιάδες πράγματα που θα μπορούσαν ακόμη να περιληφθούν στο κεφάλαιο «εκσυγχρονισμός νοσοκομειακών βιβλιοθηκών», αλλά νομίζω ότι αυτά αρκούν για αρχή και για εξοικονόμηση πόρων. Εξάλλου από την πλευρά των βιβλιοθηκονόμων υπάρχει ένα απίστευτο ανθρώπινο δυναμικό με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και διάθεση για δουλειά. 

***
της Ειρήνης Τσαλαπατάνη, ιατρικής βιβλιοθηκονόμου