Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2013

Ένα πρωινό του 1908

[Αναδημοσίευση του άρθρου του "Βιβλιοθηκάριου" στην "Αυγή της Κυριακής", 15/12/2013]



Στη χάρτινή επικράτειά μου συμβαίνουν πολλά. Συχνά επαναλαμβάνουν την ηχώ τους γεγονότα παλιά, κάθε φορά που αιχμαλωτίζω βιβλία προσπαθώντας να οργανώσω την γνώση και τη φαντασία του κόσμου σε θέματα και ράφια και αριθμούς. Γεγονότα που σε τίποτα δεν έχουν να ζηλέψουν τα σημερινά, εξίσου αχρησιμοποίητα όμως, όσο κι αν καθόρισαν κάπως την πορεία της ανθρωπότητας.

Κι εκεί που έχεις συνηθίσει να οργανώνεις διεκπεραιωτικά σαν ληξίαρχος την ιστορία, πέφτει το βλέμμα σου στο λόγο ενός αρχηγού κόμματος το 1908 στην Κόρινθο. Αν δεν ήταν να ξέρεις πως έχεις μπροστά σου ένα βιβλίο με τίτλο «η ανά την Πελοπόννησον πολιτική περιοδεία του αρχηγού του Εθνικού κόμματος κ. Κυριακούλη Π. Μαυρομιχάλη κατά Οκτώβριον του 1908» και η γλώσσα αν ήταν καθαρισμένη από τις αρχαΐζουσες καταβολές της, θα μπορούσες να φανταστείς πως ακούς στο you tube μια ομιλία του. Τσίπρα. 

Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης (1849-1916) υπήρξε για λίγους μήνες του 1909 πρωθυπουργός της Ελλάδας διορισμένος από τους στρατιωτικούς επαναστάτες του Κινήματος στο Γουδί. 6.30 πρωινή ώρα της 18ης Οκτωβρίου του 1908 επιβιβάζεται στην αμαξοστοιχία που τρεις ώρες μετά τον αφήνει στην Κόρινθο. Εκεί τον περιμένει «πλήθος κόσμου», στου οποίου το καλωσόρισμα αντιφωνεί και τα εξής: 

«. η αλήθεια είνε ότι περιέστημεν και ως Κράτος, και ως Έθνος εις κρισιμώτατον σημείον του εθνικού ημών βίου, εγκυμονούντος μεγάλους κινδύνους διά την χώραν ημών - και ότι συνεπώς ουδεμία πλέον επιτρέπεται αναβολή προς λήψιν μέτρων ριζικών, προς άρσιν των μεγάλων δεινών, τα οποία εδημιούργησεν η παρατεταμένη κυβερνητική ατασθαλία. Ποία δε είνε τα θύματα της τοιάυτης καταστάσεως; Σεις, αγαπητοί συμπολίται, ο πολυπαθής δηλονότι ελληνικός λαός. Μην περιμένετε όμως να σας είπωμεν ότι θέλομεν δυνηθή τα πάντα να διορθώσωμεν εν ακαρεί, ως επουράνιοι θαυματουργοί. Όχι, τούτο δεν θέλετε ποτέ ακούσει εκ του στόματος ημών. Καθόσον εάν πάσχη ο Ελληνικός Λαός κυρίως, και πρωτίστως πάσχει εκ της ατιμωρησίας των παρανομούντων και των εγκληματούντων.» 

Τα παιχνίδια με την ιστορία είναι βέβαια επικίνδυνα, και οι προβολές σε άλλες περιόδους και φάσεις της πολιτικής μας ιστορίας είναι τελείως αυθαίρετες και συχνά ανόητες. Εντάξει. Αν μπορέσουμε όμως, ας βάλουμε ένθετη στη σκέψη μας αυτή την παρατήρηση. Μοιάζει ή κενή περιεχομένου η επανάληψη των ίδιων επιχειρημάτων στους πολιτικούς λόγους έναν αιώνα τώρα ή ποτέ τελικά δεν διορθώσαμε ως λαός ούτε «εν ακαρεί», ούτε «συν τω χρόνω» τα έργα των παρανομούντων και των εγκληματούντων…

3 σχόλια:

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Ενδιαφέρον Γιώργο. Να συμπληρώσω πάντως για τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη ότι ήταν ένας "συντηρητικός αντιπρόσωπος του έθνους", όπως γράφει ο Εμμ. Κριαράς, "που ζητούσε, χωρίς ευτυχώς ουσιαστικό αποτέλεσμα, να προστατευτούν τα διδακτικά βιβλία από το χυδαϊσμό". Είχε προτείνει σχετική τροπολογία στο νομοσχέδιο για τα διδακτικά βιβλία το 1907 (βλ. Κριαράς "Ερευνητικά", Ρένα Σταυρίδη-Πατρικίου "Δημοτικισμός και κοινωνικό πρόβλημα", Γ. Σκληρός "Το κοινωνικό μας ζήτημα").

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

Ναι είναι επί τούτου ελαφρά προβοκατόρικος ο παραλληλισμός- εξάλλου τις ίδιες φράσεις τις άκουσε και τις πίστεψε πολλάκις ο ελληνικός λαός μέσα σε έναν αιώνα. Από όποιον και αν εκστομίστηκαν την ίδια ανάγκη επιδίωκαν να καλύψουν και την ίδια απαίτηση να τιθασεύσουν.

υγ: χρήσιμη η βιβλιογραφία που μας δίνεις

Κατερίνα Τοράκη είπε...

Πάντως, για μένα ακόμη πιο χρήσιμη ίσως είναι η ίδια η διεργασία της αναφοράς που κάνεις, η αξιοποίηση του υλικού που χειρίζεσαι. Πολύ χρήσιμο όταν ο βιβλιοθηκάριος δεν είναι μόνο ο "φύλακας των βιβλίων" (για να θυμίσω εκείνο το εξαίσιο ποίημα του Μπόρχες) ...