Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2013

Η αφήγηση του φόβου


[Αναδημοσίευση του άρθρου του "Βιβλιοθηκάριου" στην "Αυγή της Κυριακής" 8/12/2013]

Τελειώνει η Χούντα ποτέ; Πότε; Όταν ο αυταρχισμός αντικαθίσταται από τη λαϊκή βούληση; Πώς διαμορφώνεται η λαϊκή βούληση; Αυτόνομα ή με μηχανισμούς επιρροής που κάποιοι χειρίζονται; Ποιοι χειρίζονται τους μηχανισμούς που διαμορφώνουν τη λαϊκή βούληση, ο «λαός» ή όσοι κατέχουν το χρήμα και την εξουσία να στήνουν και να τροφοδοτούν τους μηχανισμούς επιρροής;

Τυπικά οι χούντες τελειώνουν, όταν ανατρέπονται. Και ανατρέπονται όταν ο λαός αποφασίζει πως είναι προς το συμφέρον του να τις ανατρέψει. Πολλή συζήτηση έχει γίνει για το σύνθημα της εποχής που λέει «πως η χούντα δεν τελείωσε το ‘73». Πολλοί ενοχλούνται από αυτό, το κατηγορούν ως λαϊκίστικο και απολίτικο προπαγανδιστικό εργαλείο. Εύκολα αφορίζεις ένα σύνθημα, όμως αυτό θα επιμένει. Σαν το άλλο: «άμα κοπεί το ρεύμα, καταρρέει ο πολιτισμός σας». Δύσκολο πράγμα τα συνθήματα- τα συνθήματα είναι οι λαϊκές παροιμίες της εποχής μας. Αντί να τα λέει η γιαγιά δίπλα στο τζάκι, τα λέει ο απελπισμένος στους τοίχους της πόλης. Μήτρα των συνθημάτων ήταν νομίζω ο Μάης του ’68. Μου έχει κάνει εντύπωση η αμηχανία του Χάμπερμας να εξηγήσει το Μάη. Ο ευφυής ιστορικός έχω την αίσθηση πως δεν καταφέρνει να τον ερμηνεύσει με τα ιστορικά και μαρξιστικά εργαλεία του: τι τον γέννησε, τι ήταν εκείνο που απελευθέρωσε όλα αυτά στη Γαλλία της μεταπολεμικής «ευμάρειας», ποια ιστορικά και πολιτικά συγκείμενα συνέβαλαν στο χαρακτήρα της έκρηξης, ποια τα αποτελέσματα του Μάη (μιλάμε για νίκες;). Αντίστοιχη δυσκολία να εξηγήσουμε την έκρηξη του Δεκέμβρη του ‘08 στην Αθήνα. Μοιάζει παράδοξο να εκρήγνυσαι στον πρόλογο της Κρίσης και στο… κυρίως θέμα της να μένεις σχετικά αδρανής.

Ας πούμε πως οι ερωτήσεις είναι άγκυρες που ρίχνεις για να πιαστείς από κάπου να ξεκινήσεις την αφήγησή σου. Νομίζω πως κυρίαρχο αυτό τον καιρό είναι το κράτος του φόβου. Πως από την εποχή της αγανάκτησης περάσαμε στην εποχή όπου κυρίαρχη είναι η αγωνία της απώλειας. Πως πολιτικό εργαλείο έχει γίνει η βία του εκφοβισμού, η οποία εξασφαλίζει την ανοχή στις πολιτικές που εφαρμόζονται και τροφοδοτεί το μίσος σε όλο τον κοινωνικό χώρο. Καταλήγουμε με γοργό βήμα στην περιοχή όπου μοναδικός δεσμός μας θα είναι πλέον ο φόβος.


Ένας φίλος λέει πως πρέπει να μιλήσουμε έξω από τα δόντια για τη χούντα και την ανελευθερία που ζούμε όλοι μας κρυφά και σιωπηλά. Σιωπηλό βίωμα και φλύαρη περιγραφή νομίζω όμως πως δεν κουμπώνουν. Οι εξεγέρσεις είναι ίσως η αρμόζουσα αφήγηση

2 σχόλια:

Nefosis είπε...

Θα πρέπει κάποια στιγμή να φτιάξουμε το σπίτι των στοιχειωμένων ερωτήσεων. Να το επισκεπτόμαστε πού και πού, με φειδώ και προσοχή και ποτέ να μην κλείνουμε τ' αυτιά μας στις βραδινές φωνές του.

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

αυτό το "σπίτι των στοιχειωμένων ερωτήσεων" πολύ μου άρεσε. Αν και νομίζω πως πολλές ερωτήσεις έχουν στοιχειώσει και τους δρόμους μας!