Χαίρε διά παντός προσφιλές μοι σπλάγχνον!

Το 1861 τυπώθηκε στην Αθήνα από το τυπογραφείο "Η Καρτερία" το "Λεξικόν ιταλο-ελληνικόν επίτομον" του Κ. Βαρβάτη, που αν και επίτομο κυκλοφόρησε "εις τόμους δύο".

 

Ίσως στα παραπάνω στοιχεία να μπορούσαμε να προσθέσουμε λίγα ενδιαφέροντα παραφερνάλια. Για το όνομα του τυπογραφείου ας πούμε, που μοιάζει τόσο ταιριαστό με τη ζωή μας σε αυτή τη χώρα: η "Καρτερία" αυτή δεν είναι προφανώς το πολεμικό πλοίο του Φρανκ Χέιστινγκς, του Βρετανού αξιωματικού του ναυτικού και φιλέλληνα που συμμετείχε στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Δεν είναι καν η "η ομόνοια και η καρτερία των Ελλήνων" που πολλοί ευαγγελίστηκαν τα πρώτα χρόνια της ζωής του ελληνικού κράτους. Αλλά το τυπογραφείο της ομώνυμης εφημερίδας, παράξενο πράγματι όνομα για εφημερίδα.

Θα διαλέγαμε επίσης να πούμε δυο κουβέντες για το συγγραφέα, τον Κωνσταντίνο Βαρβάτη - μέρες που είναι. Πως ήταν ένας Έλληνας από την Οδησσό, παντρεμένος με Ρωσίδα, που ήρθε στην Αθήνα το 1833.

Όλα αυτά κάπως στενεύουν, όταν σε ένα διασωσμένο αντίτυπο αυτής της έκδοσης θα βρεις όσα σημείωσαν μέσα στα χρόνια οι κάτοχοί του. Πράγματα σημαντικά, πικρά, ανθρώπινα που με καρτερία υπέμειναν οι άνθρωποι: θανάτους κι απώλειες οικογενειακές, που δεν θα λησμονηθούν ποτέ...

"Εις τας 16 Ιουλίου 1895 εγεννήθη η αγαπητή μου Μάντω και εις τας 31 Ιανουαρίου 1897 ώρα ακριβώς 11 μ.μ. παρέδοκε μετά φοβερόν αγώνα την ψυχούλα της εις τον Πλάστην. Χαίρε διά παντός προσφιλές μοι σπλάγχνον! Μη λησμονήσης την δυστυχή μαμμά!"

"Αδαμαντία Π. Μιλλιάρη γεννηθείσα τη 16 Ιουλίου 1895 και αποβιώσασα τη 31 Ιανουαρίου 1897.

Η Ατυχής μήτηρ

Ελένη"

[Ευχαριστώ την Κατερίνα Γκίκα για την πάντα προσεκτική βοήθειά της και τις παρατηρήσεις στην ανάγνωση των χειρόγραφων σημειωμάτων που βρίσκω σε βιβλία]