"Παράξενον δεν πρέπει να μας φαίνεται, εάν συχνάκις βλέπωμεν, ότι εκδίδονται της Ελληνικής γλώσσης γραμματικαί, και πάλιν γραμματικαί... Πολλά ενδεχόμενον είναι, καθεμία από τας νεωτέρας και υστεροχρόνους γραμματικάς, να έχη τι ωφελιμότερον, το οποίον απέφυγεν τα προλαβούσας, διότι ο τελευταίος συγγραφεύς, έχω εκείνας προ οφθαλμών, ή επρόσθεσε τι ελλείπον, ή αφαίρεσε περιττόν, ή εσφαλμένον, ή μετέβαλε το μη ορθόν, ή εσαφήνισε το ασαφές και δυσνόητον, ή εσύντεμεν, ώστε με ολιγοτέρας λέξεις να παραστένωσι καθαρωτέραν την έννοιαν"
Το κείμενο αυτό περιέχεται στην εισαγωγή μιας γραμματικής του 1829. Γράφτηκε από έναν ακόμη λόγιο-Οδυσσέα του νεοελληνικού διαφωτισμού, τον Κωνσταντίνο Βαρδαλάχο (Κύθηρα-Κάιρο-Σύμη-Πίζα-Πάντοβα-Βουκουρέστι-Χίος-Οδησσός) το 1829. Τυπώθηκε στην Οδησσό από την Τυπογραφία του Σχολείου των Ελλήνων Εμπόρων της πόλης! Όταν η Ελλάδα έγινε "ανεξάρτητο" κράτος ο Βαρδαλάχος εκτιμώντας τον Καποδίστρια αποφασίζει να επιστρέψει στην Ελλάδα. Μια νύχτα όμως του Ιουλίου του 1830, ενώ ταξίδευε από τη Σύρο προς τον τελικό προορισμό του, την Αίγινα, βούλιαξε το καΐκι του και πνίγηκε...
Διαβάζοντας τα προλεγόμενα του Βαρδαλάχου και άλλων λογίων του Διαφωτισμού και ύστερων σκέφτομαι πόσο ενδιαφέρουσα θα ήταν μια συνθετική συλλογή των προλόγων των ελληνικών γραμματικών και των ελληνικών λεξικών. Πόσο διάφανη θα έκανε την ιστορία της ελληνικής γλώσσας και τους ακατάπαυστους εμφύλιούς της μια τέτοια ανθολογία.
Σκέφτομαι επίσης πως αυτή η ακατάπαυστη αλληλουχία δεν κανονικοποίησε ούτε τη γλώσσα, ούτε τη γραφή της, πως δημιούργησε μέσα στις δεκαετίες διαφορετικές φυλές "γραμματιζούμενων", απίστευτη ποικιλία κανόνων, διαφορετικές ορθογραφίες. Όσο οι λόγιοι επιχειρούσαν την κανονικοποίηση, τόσο η ομοιομορφία τους ξέφευγε από τα χέρια...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου