Τρίτη 12 Απριλίου 2022

Άνθρωποι και δέντρα στις βινιέτες των πρώτων αιώνων της τυπογραφίας (B΄ μέρος)


Τα δέντρα δεν φύτρωσαν μόνο στις βινιέτες των εκδόσεων του Estienne και του Elsevier μες στους αιώνες της τυπογραφίας. Το δέντρο είναι προφανές σύμβολο της γόνιμης καρποφορίας, ακόμη και η χριστιανική παράδοση μορφοποιεί στην εικόνα ενός δέντρου τη γνώση του καλού και του κακού. Δίπλα στα δέντρα των βινιετών συνήθως στέκονται ή κάθονται άνθρωποι. Το θέμα βέβαια είναι ότι σπάνια θα δει κανείς στις βινιέτες αυτές ο άνθρωπος να είναι γυναίκα, ίσως γιατί η διανόηση τους αιώνες 16ο-18ο ήταν προνόμιο των ανδρών. Μια από τις εικονογραφήσεις που τοποθετούν μια γυναίκα δίπλα στο δέντρο, τοποθετούν αντίκρυ της έναν νεκρό άνδρα, το δέντρο στην πλευρά του είναι επίσης ξερό και νεκρό. Κατά τα άλλα στις βινιέτες των αιώνων αυτών βρίσκει κανείς επίσης τη θεά Αθηνά, λυκανθρώπους, τεράστιους βατράχους, κάποιες φορές στο δέντρο σκαρφαλώνει κάποιος άνδρας, άλλοτε κάθεται και αναπολεί κάτω από αυτό, συνήθως θα δεις πουλιά κάτω από τα δέντρα, πιο συχνά μια κουκουβάγια ως σύμβολο της σοφίας, υπάρχουν βέβαια κάποιες βινιέτες που τα δέντρα είναι μόνα τους, χωρίς την παρουσία ζώων ή ανθρώπων. Και τότε τα δέντρα πέφτουν το ένα πάνω στο άλλο, όπως το έλατο που γέρνει και πέφτει πάνω σε έναν φοίνικα στις εκδόσεις του Γερμανού Johann David Zunner συνοδεία της εύηχης φράσης του Ιούλιου Καίσαρα "onerata renitor"






















Δεν υπάρχουν σχόλια: