Το τέρας των Χοκλάιν

"Το μυαλό του τέρατος, σαν δέντρο σε πρώιμη χειμωνιάτικη καταιγίδα, τίναξε από πάνω του τα φύλλα του ύπνου".

Θα μπορούσε να είναι μια σύνοψη όχι μόνο της ιστορίας, αλλά και του εκπληκτικού τρόπου γραφής του Ρίτσαρντ Μπρότιγκαν. Το "Τέρας των Χοκλάιν" (Εκδόσεις Κυψέλη, 2020, μετάφραση Αλέξη Καλοφωλιά) αυτοπροσδιορίζεται ως ένα "γουέστερν τρόμου και αγωνίας". Είναι όμως (και) μια ποιητική έγχυση γραμμάριο το γραμμάριο, ναρκοληπτικές δόσεις παράδοξης, υπερφυσικής, τρομακτικής, ποιητικής, παραισθησιακής πραγματικότητας - μέχρι τέλους. Μια Λαβκραφτική ιστορία τρόμου που εκτυλίσσεται σε μια κάποια άγρια Δύση. Το "τέρας" που πρέπει να δολοφονηθεί από τους επαγγελματίες δολοφόνους, τον Γκριρ και τον Κάμερον, είναι ένα παράξενο σχιζοφρενικό δίπολο, είμαστε όλοι εξοικειωμένοι με αυτό. Ίσως ποτέ να μην σκεφτήκαμε πως όλα τα δίπολα έχουν έναν κυρίαρχο οδηγό κι έναν ασθενικό, δουλοπρεπή ακόλουθο, όπως το φως κι η σκιά.

 

Όλα διεξάγονται σε "μια μεγάλη ορεινή περιοχή με βουνά στο βορρά, βουνά στο νότο και απέραντη μοναξιά στο ενδιάμεσο". Κι ενώ η ιστορία μιλάει απλά για δολοφόνους και γαμήσια και σερίφηδες κι ένα παγωμένο σπίτι στη μέση του πουθενά, και παράδοξες μεταμορφώσεις, ο δολοφόνος που συνηθίζει να μετρά τα πάντα γύρω του και στη ζωή του, αρκείται στη σκέψη να φάει μια δεύτερη πίτα βατόμουρο, τόσο ωραία ήταν η σκέψη του αυτή που προτίμησε να την κρατήσει ως σκέψη. Νομίζω πως αυτό μοιάζει με την αίσθηση του αναγνώστη αυτού του τόσο παράδοξου βιβλίου με την τρομακτική ιστορία: είναι τόσο γευστικό, που αρκείσαι στη σκέψη του!

Ο Μπρότιγκαν (1935-1984) ήταν Αμερικανός πεζογράφος και ποιητής. Η γραφή του ενέπνευσε πολλούς, αλλά και οι λογοτεχνικές συγγένειές του με τους μπίτνικ είναι εμφανείς. Οι εικόνες του θυμίζουν Μπάρρουζ, χωρίς όμως τις εμμονές και την ακραία παραδοξολογική υπερβολή του βέβηλου παππού. Όλα μοιάζουν τόσο φυσιολογικά παράξενα, ποιητικά ωμά, αναπόφευκτα αποκλίνοντα. Σαν παραμύθι... Τα ποιήματα του Μπρότιγκαν (από τη Νεφέλη) είναι πια εξαντλημένα, όπως και το διάσημο "ψάρεμα της πέστροφας στην Αμερική" (από το Πλέθρον), πρόσφατα όμως (2018) κυκλοφόρησε η "Έκτρωση" από το Ενύπνιο, ενώ παλιότερα τόσο το Τέρας των Χοκλάιν όσο και η Έκτρωση είχαν κυκλοφορήσει από τα Γράμματα.