2η καρτ-ποστάλ στο Χαμένο Επεισόδιο

Αγαπητέ Γιώργο,

έξω χιονίζει κι εγώ σου στέλνω χειμωνιάτικη καρτ-ποστάλ, κυρίως γιατί μας αρέσουν τα εσωτερικά τοπία αυτής της εποχής, η γειτνίαση με τα μύχια της ψυχής μας τα κάνει πιο σοφά, πιο στοχαστικά έστω. Σε αντίθεση με αυτά του καλοκαιριού με τον απρόσκλητο ερωτισμό τους, τη χειροπιαστή σωματικότητά τους, τις απόλυτα διακριτές σκιές τους.

Ένας φίλος που λες, μοιάζει να παίζει αυτές τις μέρες με τις ερωτήσεις, αποζητώντας αποχρώσες απαντήσεις. Νομίζω όμως πως οι πιο επιτυχημένες ερωτήσεις δεν γεννούν απαντήσεις, αλλά απορίες, ρωγμές, ασάφειες, αντανακλάσεις. Ο φίλος αυτός λοιπόν μάς ρώτησε «τι είναι εκείνο που μας κάνει να νιώθουμε ότι η ζωή μας έχει νόημα». Στην απορία του ετοιμάστηκα να απαντήσω «αυτά που έχω». Ήταν το πρώτο που σκέφτηκα. Ύστερα σταμάτησα να σκέφτομαι και προσπάθησα να θυμηθώ. Νόημα στη ζωή μού δίνουν βέβαια αυτά που έχω, που έφτιαξα, που κέρδισα. Αλλά και αυτά στα οποία απέτυχα, σε όσα έγιναν και δεν διορθώνονται, σε όσα έχασα, σε όσα πόθησα.

 Θα έχεις περάσει ίσως έξω από ένα σχολείο ώρες και μέρες που δεν λειτουργεί. Θα έχεις αναρωτηθεί πού πάνε οι φωνές των παιδιών όταν το σχολείο αδειάζει. Θα έχεις περπατήσει ίσως στους άδειους δρόμους μιας ξένης πόλης. Θα έχεις ψαύσει απελπισμένα ένα σώμα που έφυγε στα τσαλακωμένα σεντόνια κάποιου κρεβατιού. Θα έχεις εξερευνήσει ίσως ένα παλιό εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο και θα έχεις φανταστεί φαντάρους να περνούν χαλαροί ή με στρατιωτικό βήμα, να κάνουν αγγαρείες, σκοπιές, γυμνάσια, να βαράνε προσοχές. «Έχω την τιμή να αναφέρω»…Το στρατόπεδο αυτό θα έχει χορταριάσει, τα τολ θα έχουν ίσως γκρεμιστεί, σκουπίδια από τους ντόπιους θα έχουν σωρευτεί σε κάποιες απόκρυφες γωνιές, θα έχουν συληθεί όλοι οι χώροι με πράγματα  στοιχειώδους αξίας. Κάπου θα βρεις ίσως παλιές τσόντες με κιτρινισμένα γυμνά κορίτσια να χαϊδεύουν τα στήθη τους. Το βλέμμα τους θα έχει θολώσει από τη βροχή και τη βρώμα, όμως αυτές θα μένουν εκεί εγκλωβισμένες στον πόθο που τις αναζήτησε, μέχρι το χαρτί να λιώσει τελείως ή μέχρι κάποιο τρωκτικό να τις κάνει χαρτοπόλεμο στη φωλιά του. Η πύλη του παλιού στρατοπέδου θα έχει παραβιαστεί, η δεξαμενή του νερού θα στέκει άδεια και εγκλωβισμένη στην άκρη του στρατοπέδου. Θα ανέβεις ίσως τη σκουριασμένη σκάλα, θα φτάσεις ψηλά κι από εκεί πάνω θα δεις πάλι τον κόσμο σαν έφηβος

Λοιπόν καθώς αφήνομαι στην ανάμνηση αυτή, ενώ υποτίθεται πως άλλα είχα στο νου μου να σου πω, σκέφτομαι πως ίσως όχι αυτά που έχουμε, αλλά αυτά που χάσαμε ή ποτέ δεν κερδίσαμε δίνουν νόημα στη ζωή μας. Όχι η ικανοποίηση, αλλά η απουσία, όχι η ευτυχία, αλλά ο πόνος. Είναι λίγο άδικο όλο αυτό βέβαια. Αλλά από τη συγκίνηση που μου προκαλεί αυτό που λείπει νομίζω πως τις περισσότερες φορές αντιλαμβάνομαι την αξία αυτού που ποθώ. Γι' αυτό ίσως μου αρέσουν τα σημάδια της απουσίας, η ηχώ της ζωής.

Χθες στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου εδώ στην Αθήνα, ένας άντρας, λίγο μεγαλύτερός μου, με καρκίνο στον οισοφάγο και στο στομάχι ανάρρωνε από μια εγχείρηση. Δίπλα στο κρεβάτι του είχε μια φωτογραφία με τις κόρες του. Στην κουβέντα με τους διπλανούς ασθενείς και συνοδούς είπε κάποια στιγμή πως η μεγαλύτερη ευτυχία είναι τα παιδιά. Το είπε αβίαστα και νομίζω πως το εννοούσε με έναν τρόπο πιο στοχαστικό. Τα παιδιά είναι μια ευτυχία που δεν σου ανήκει, τη φροντίζεις, την αγαπάς, αλλά δεν είναι δικιά σου, θα φύγει, θα πάρει το δικό της δρόμο. Τα παιδιά είναι ένα κομμάτι που φεύγει στο μέλλον, είναι ελπίδα προφανώς και αγάπη δίχως όρους βέβαια.

Στην ερώτησή σου λοιπόν θα απαντούσα, προσπαθώντας μάταια ίσως να αποφύγω το διδακτισμό, πως νόημα στη ζωή δίνει το παρελθόν και το μέλλον, η διάψευση και η ελπίδα, η απουσία κι ο πόθος, οι άνθρωποι που χάσαμε και οι άνθρωποι που θα κερδίσουμε. Ευτυχώς.

Έξω σταμάτησε να χιονίζει. Και σε αυτή την καρτ-ποστάλ το τοπίο αλλάζει σιγά-σιγά. Ωραία τα τοπία που αλλάζουν.

σε φιλώ,

Γιώργος

***

ο πίνακας είναι του Γιάννη Στεφανάκι