Οι Ιφιγένειες στις βιβλιοθήκες

Τι γίνεται λοιπόν; Όταν ξαφνικά προκύπτει η είδηση και οι αναπαραγωγές της, τι κάνουμε; Εδώ και λίγες μέρες δημοσιεύματα αναφέρουν τη συγχώνευση 46 δημόσιων βιβλιοθηκών της χώρας με απώτερο στόχο την απόλυση εργαζομένων σε αυτές. Με τον τρόπο αυτό (εννοείται) πως θα σωθεί η χώρα και θα οδηγηθεί στην ανάκαμψη…

 Τι έρχεται να δημιουργήσει μια τέτοια είδηση; Ας προσπαθήσουμε κάπως να το περιγράψουμε.

Καταρχάς μια έντονη ανησυχία σε έναν πολύπαθο επαγγελματικό κλάδο, αυτό των βιβλιοθηκονόμων. Κατά δεύτερον ανησυχία στις βιβλιοθήκες που κάτω από άθλιες συνθήκες καλούνται να παίξουν ενισχυμένα το ρόλο της πληροφόρησης, της εκπαίδευσης, της παροχής πολιτιστικού προϊόντος σε περίοδο έντονης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κρίσης και σε ένα διεθνώς μεταβατικό περιβάλλον στα ζητήματα τεχνολογίας της πληροφόρησης. Είναι τέλος και αυτοί που χρησιμοποιούν τις βιβλιοθήκες, δεν είναι λίγοι, μάλλον είναι πολλοί, που εκδήλωσαν την αγωνία τους για την ύπαρξή τους.

Ποιες συμπεριφορές παρατηρήθηκαν και παρατηρούνται αυτές τις μέρες; Αρκετοί συνάδελφοι ενεργοποιήθηκαν, ενημέρωσαν, αναπαρήγαγαν την είδηση, αντάλλαξαν απόψεις και πρότειναν δράσεις χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολλοί επίσης σιώπησαν. Αν αυτή η σιωπή δηλώνει φόβο, εφησυχασμό, αδιαφορία, κυνισμό, ατομισμό ή αναλφαβητισμό δεν μπορούμε να το ξέρουμε. Υπάρχουν και αυτοί που επιχειρούν να διαψεύσουν, να διασπείρουν αντίθετες φήμες, να κατευνάσουν έχοντας ασαφείς προσβάσεις στα αρμόδια υπουργεία ή σαφείς προσβάσεις σε αυτά αλλά ασαφή πληροφόρηση.

 Ο μικρόκοσμος αυτός των βιβλιοθηκών και των βιβλιοθηκονόμων που θορυβούν αυτές τις μέρες είναι βέβαια ένας καθρέπτης της κοινωνίας. Πήραν φωτιά τα μπατζάκια μας (ή θα πάρουν όπου να ‘ναι) και ανακαλύπτουμε οι περισσότεροι τη φωτιά. Φωνάζουμε για το παράλογο της καταστροφής του πολιτιστικού μας προϊόντος, ζητούμε την αρωγή του κόσμου για να υπάρξει η ευδοκίμηση, απογοητευόμαστε, καταγγέλλουμε…

Κάποιοι από εμάς βρήκαμε τις Ιφιγένειες που θα θυσιαστούν για να πάρουν αέρα τα πανιά μας: είναι οι διοικητικοί υπάλληλοι, οι ανειδίκευτοι, οι εργαζόμενοι με συμβάσεις αορίστου χρόνου, οι αλεξιπτωτιστές των χρόνων της κομματικής πελατειοκρατείας. Ο φασισμός μας, η συντήρηση, η αντίδραση, ο κοινωνικός αυτοματισμός ανθίζει αυτές τις μέρες. Βρήκαμε ποιος μας φταίει. Αποδεχόμαστε το δίλημμα (που κανείς δεν μας έθεσε ευθέως) «ή διάλυση ή αναβάθμιση», και απαντούμε σε αυτό: να απολυθούν όσοι δεν είναι σαν κι εμάς.

Κάποιοι από εμάς βρήκαμε τις Ιφιγένειες νομίζοντας πως είμαστε Αγαμέμνονες. Φτάνει. Θα έρθει σύντομα η σειρά και του Αγαμέμνονα να δολοφονηθεί στο λουτρό του. Δεν είμαστε οι μόνοι και αν δεν το καταλάβουμε αυτό θα μείνουμε μόνοι. Οφείλουμε πιστεύω να είμαστε σε εγρήγορση για τη σωτηρία των βιβλιοθηκών στη χώρα μας, να προετοιμάζουμε τη συντονισμένη απάντησή μας όταν οι ειδήσεις γίνουν επίσημες ανακοινώσεις. Δεν μπορούμε να αναθέσουμε τη σωτηρία στους άλλους (θεσμικούς και μη), πρέπει να δράσουμε κι εμείς. Οφείλουμε πιστεύω να ενώσουμε τις βιβλιοθήκες μας με όλους τους οργανισμούς που πλήττονται και κινδυνεύουν από τη διαλυτική μανία της κυβέρνησης. Οφείλουμε πιστεύω να καταλάβουμε πως πρέπει να πολεμήσουμε μαζί με όλους τους άλλους γύρω μας. όχι μόνο για τις βιβλιοθήκες, αλλά και για το αύριο της κοινωνίας μας.